Τελικά η κρίση είναι εκείνη που δημιουργεί τις ελλείψεις και τα προβλήματα, εκείνη που φέρνει και τις αυξήσεις. Αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι η νέα ελαιοκομική περίοδος ανοίγει με τις καλύτερες προϋποθέσεις. Όλες οι εκτιμήσεις δίνουν σημαντική ώθηση στις τιμές για τους παραγωγούς. Το εύρος των δυνατοτήτων που έχει φέτος η αγορά, κυμαίνεται από τα 2,60€ μέχρι τα 3,20€ με την τιμή ρεκόρ να “κλειδώνει” σύμφωνα με τους ειδικούς στα 3€ το κιλό.

Σε αυτή την κατεύθυνση συνηγορούν η διεθνής κατάσταση και τα επίπεδα παραγωγής στη Μεσόγειο. Η ζήτηση του ελαιολάδου φαίνεται να είναι μεγαλύτερη από την προσφορά δεδομένου μάλιστα ότι δεν υπάρχουν και πολλά αποθέματα από την προηγούμενη σοδειά.

Συν τοις άλλοις, η μειωμένη παραγωγή έχει, επίσης, απώλεια του αγροτικού εισοδήματος αλλά και αρνητική σοβαρή επίπτωση στην οικονομική ζωή του νησιού μας. Κυρίως, διότι η καλλιέργεια της ελιάς αποτελεί από τις σημαντικότερες πηγές εισοδήματος, για πολύ μεγάλο αριθμό αγροτών.

Παραγωγοί που παραπονούνται καθώς δεν τους έφτανε η βαθιά οικονομική κρίση και οι στρεβλώσεις της αγοράς, φέτος έχουν αντίπαλο για μία ακόμη χρονιά τον καιρό. Οι ελαιοπαραγωγοί αλλά και οι άμεσα εμπλεκόμενοι όπως οι ιδιοκτήτες ελαιοτριβείων και οι τυποποιητές, βρίσκονται σε απόγνωση ήδη από την αρχή της ελαιουργικής περιόδου. Ελάχιστοι οι καρποί στα δέντρα για μία ακόμη χρονιά, ελάχιστα και τα χρήματα στην τσέπη μέχρι σήμερα.

“Στα 3€ ανεβαίνει η τιμή”

Η εκτίμηση ανήκει στον πρόεδρο της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Ζακύνθου, Αντώνη Αντίοχο αναφορικά με την πρωτοφανή καθίζηση -όπως όλα δείχνουν- στη φετινή παραγωγή ελαιολάδου.

Οι ειδικοί μιλούν για μείωση της παραγωγής που θα ξεπερνά ακόμη και το 50% της παραγωγής σε ορισμένες από τις πλέον σημαντικές ελαιοπαραγωγικές περιοχές της χώρας. Το κυρίαρχο πρόβλημα με τη φετινή ελαιοπαραγωγή ακούει στο όνομα προβληματική καρπόδεση και σχινοκαρπία που οφείλεται στις καιρικές συνθήκες. Βέβαια, στη μειωμένη φετινή παραγωγή συμβάλλει και το φαινόμενο της παρενιαυτοφορίας, δεδομένης της περσινής καλής παραγωγής.

Χάνουμε στη Ρωσία

Ολοένα και περισσότερο παραπαίουν οικονομικά οι αγρότες του ευρωπαϊκού νότου τόσο από την απόφαση των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης για διακοπή των εξαγωγών προς τη Ρωσία, όσο και από τα αντίποινα της Μόσχας για απαγόρευση στις εισαγωγές των περισσότερων αγροδιατροφικών προϊόντων από τη Δύση.

Λίγοι είναι αυτοί που γνωρίζουν ότι ανάμεσα στα προϊόντα που μπορούν να διακινούνται ελεύθερα είναι και το ελαιόλαδο, που έχει πέσει “θύμα” της διπλωματικής αντιδικίας.

Ρωσία και Ουκρανία είναι οι χώρες με τη μεγαλύτερη δυναμική στην αγορά για το ελαιόλαδο του νησιού μας. Αυτό έγινε εμφανές τόσο κατά τη διάρκεια των εργασιών διαφόρων Εκθέσεων για την ελιά και το λάδι, όσο και από τη συμμετοχή της ΕΑΣΖ σε δυο προγράμματα εξωστρέφειας που χρηματοδοτούνται κατά 80% από ευρωπαϊκούς πόρους και έχουν σκοπό να δώσουν τη δυνατότητα για δράσεις διαφήμισης και προβολής των προϊόντων μας που είναι ΠΟΠ και ΠΓΕ.

Με δηλώσεις του, ο διευθυντής Πέτρος Βισβάρδης επισημάνει πως “ειδικά για το λάδι είμαστε σε ένα τριετές πρόγραμμα σε Ρωσία Κίνα και Ουκρανία με δυναμική παρουσία σε Εκθέσεις που έγιναν εκεί, ενώ ακολούθησαν δειγματοληψίες και δειγματοδιανομές που σημαίνει ότι κάναμε γνωστό το προϊόν. Ειδικά για τη Ρωσία βρήκαμε αντιπρόσωπο ελληνικής καταγωγής που ξεκίνησε δυναμικά και στείλαμε 4 κοντέινερ λάδι που τοποθετήθηκε σε σουπερ μάρκετ στη Μόσχα”.

Η πραγματικότητα είναι ακόμη πιο σκληρή διότι ενώ είχε στηθεί μια ολόκληρη προσπάθεια προβολής και εξωστρέφειας του τοπικού μας προϊόντος στην ρωσική αγορά, οι εξελίξεις “πάγωσαν” κάθε είδους εξέλιξη. “Το τελευταίο διάστημα λόγω της κρίσης στην Ουκρανία δημιουργήθηκαν προβλήματα. Μπορεί το λάδι να μην είναι σε εκείνα τα προϊόντα του εμπάργκο, ωστόσο συμπαρασύρθηκε και από τα υπόλοιπα. Είναι ένα διάστημα 5 μηνών τώρα που έχει να γίνει η οποιαδήποτε παραγγελία, όμως η αλήθεια είναι ότι όλη αυτή η ιστορία μας έχει δημιουργήσει μεγάλο πρόβλημα και καθίσταται αβέβαιη η συνέχεια της παρουσίας μας εκεί” τόνισε ο κ. Βισβάρδης.

Μας σώζει η Κίνα

Ευοίωνη είναι η προοπτική του Ζακυνθινού ελαιολάδου στην Κίνα όπου στέλνουμε τρια κοντέινερ, σε σημείο να αντισταθμίσει τη χασούρα από τη Ρωσία. Σύμφωνα με τα όσα δήλωσε στην εφημερίδα μας ο πρόεδρος της ΕΑΣ, Αντώνης Αντίοχος “Κινέζικες αντιπροσωπείες έχουν δείξει ενδιαφέρον για την αγορά του. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τη μείωση της παραγωγής στην Ισπανία (η συγκεκριμένη χώρα είναι η βασική ανταγωνίστρια της Ελλάδας στο ελαιόλαδο), έχει σαν αποτέλεσμα η τιμή του λαδιού να φτάσει φέτος, καλώς εχόντων των πραγμάτων, στα 3 ευρώ το λίτρο. Δεν αρκεί να υπάρχει ενδιαφέρον για το λάδι μας. Πρέπει να δείξουμε σε αυτούς τους ανθρώπους, ότι είμαστε σοβαροί και οργανωμένοι. Επίσης, το προϊόν μας πρέπει να είναι ποιοτικό και να υλοποιούμε τις συμφωνίες μας”.

Το Ψήφισμα

Δεδομένου ότι οι επιπτώσεις στην ελαιοπαραγωγή προκλήθηκαν και προκαλούνται από καιρικές συνθήκες, οι οποίες δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν από τους παραγωγούς, ο Πρόεδρος της ΕΑΣ έφερε το θέμα της ενίσχυσης των αγροτών προς συζήτηση στο δημοτικό συμβούλιο.

“Θεωρούμε απολύτως απαραίτητο να επιδειχθεί ιδιαίτερη ευαισθησία στο πρόβλημα αυτό από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς, να προωθηθεί άμεσα η οικονομική στήριξη των πληγέντων ελαιοπαραγωγών και επιχειρηματιών του τομέα της ελαιοπαραγωγής με τη χορήγηση έκτακτης χρηματοδότησης των ΠΣΕΑ” δήλωσε χαρακτηριστικά.

Μην παραβλέπουμε πως η μειωμένη έως μηδενική, κατά περιοχές, καρπόδεση έχει ως συνέπεια σημαντική απώλεια του αγροτικού εισοδήματος αλλά και αρνητική σοβαρή επίπτωση στην οικονομική ζωή του νησιού μας, αφού η καλλιέργεια της ελιάς αποτελεί από τις σημαντικότερες πηγές εισοδήματος, για πολύ μεγάλο αριθμό αγροτών.

Σε απόγνωση οι αγρότες

Δεν τους έφταναν η βαθιά οικονομική κρίση και οι στρεβλώσεις της αγοράς, φέτος έχουν αντίπαλο για μία ακόμη χρονιά τον καιρό. Οι ελαιοπαραγωγοί αλλά και οι άμεσα εμπλεκόμενοι όπως οι ιδιοκτήτες ελαιοτριβείων και οι τυποποιητές, βρίσκονται σε απόγνωση ήδη από την αρχή της ελαιουργικής περιόδου. Ελάχιστοι οι καρποί στα δέντρα για μία ακόμη χρονιά, γεγονός πρωτοφανές εδώ και πολλές δεκαετίες.

“Ελπίζουμε και πιστεύουμε ότι θα σταματήσει επιτέλους αυτό το φαινόμενο της ακαρπίας”, λέει στην ΗΜΕΡΑ ο Λορέντζος Σούλης, παραγωγός και ιδιοκτήτης ελαιοτριβείου. “Οι παραγωγοί είναι ανάστατοι, ρωτούν με αγωνία να μάθουν για ποιο λόγο συμβαίνει για δεύτερη φορά κάτι τέτοιο και τους ενδιαφέρει να μήπως φταίνε οι ίδιοι για ό,τι γίνεται”.

Οι απώλειες για τη Ζάκυνθο αναμένεται να ξεπεράσουν το 50% με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την για την τοπική οικονομία, τουλάχιστον με τα στοιχεία του πρώτου δεκαημέρου που λειτουργούν τα ελαιοτριβεία. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην ορεινή ζώνη του νησιού δεν θα υπάρχουν καρποί για τουλάχιστον μέχρι τις 20 Νοεμβρίου, τα χωριά της Ρίζας υστερούν σημαντικά σε σχέση με άλλες χρονιές και τελικά μόνο οι καμπίσιοι ελαιώνες φαίνεται να αντιμετωπίζει μικρότερο πρόβλημα.

Ο παράγων “καιρός”

Είναι παράδοξο αυτό που συμβαίνει, καθώς όπως γνωρίζουμε όλοι, τη μία χρονιά υπάρχει άφθονη παραγωγή ενώ την επόμενη όχι. Το φετινό φαινόμενο της δεύτερης συνεχούς κακής σοδειάς είναι μοναδικό, αναπάντεχο και φαίνεται πως οφείλεται σε καθαρά κλιματικούς παράγοντες. “Η φετινή χρονιά θα είναι ίσως και χειρότερη από την περσινή”, σύμφωνα με την Αθηνά Χαϊκάλη, παραγωγό και τυποποιήτρια. “Προσωπικά εντοπίζω το πρόβλημα στο χειμώνα που μας πέρασε και στην αλλαγή των κλιματολογικών συνθηκών που παρατηρήθηκαν.

Ο φετινός χειμώνας ήταν ζεστός και δεν επέτρεψε στα δέντρα να “κοιμηθούν”, να ηρεμήσουν, όπως γίνεται με τη φύση το χειμώνα. Αντίθετα το δέντρο δίνει όλη του τη δύναμη και βλασταίνει μέσα στο ζεστό χειμώνα και βέβαια την άνοιξη δεν αντέχει να κάνει καρπόδεση. Χάνεται δηλαδή το άνθος, χωρίς να ‘δέσει’ η ελιά», καταλήγει.

“Ειλικρινά στη Ζάκυνθο τα πράγματα είναι πολύ άσχημα και με μερικές ελάχιστες εξαιρέσεις είναι έτσι σε ολόκληρη την Ελλάδα”, συμφωνεί ο παραγωγός Νίκος Βλασσόπουλος ο οποίος παράλληλα τυποποιεί την παραγωγή του και υπολογίζει τις φετινές απώλειες κοντά στο 50%.

Ο ίδιος θεωρεί κύριο υπεύθυνο το φετινό ζεστό χειμώνα, δεύτερο στη σειρά ωστόσο αναμένει και από τους γεωπόνους να δώσουν μια σαφή ερμηνεία του φαινομένου ή τουλάχιστον να δώσουν τα φώτα τους στην αντιμετώπισή του. “Οι παραγωγοί που έρχονται και φέρνουν τη σοδειά τους είναι ιδιαίτερα προβληματισμένοι και δίνουν ο καθένας τη δική του εξήγηση, αλλά ο πλέον αρμόδιος να μας δώσει σαφείς αιτίες είναι ο γεωπόνος”, τονίζει ο κ. Βλασσόπουλος.

Δύσκολα για τους τυποποιητές

Καθώς το επιχειρείν στην Ελλάδα ακόμη θεωρείται ταμπού και βάλλεται ανάλογα, οι ελαιοκαλλιεργητές που παράλληλα τυποποιούν την παραγωγή τους βρίσκονται σε ακόμη χειρότερη μοίρα. Τα καπρίτσια της φύσης μπορούν να δώσουν στο λάδι χαρακτηριστικά τέτοια που το καθιστούν ακατάλληλο για τυποποίηση.

Κι όμως, επιμένουν για πολλούς λόγους. “Η προοπτική του χύδην προϊόντος είναι κακή”, τονίζει ο κ. Βλασσόπουλος. “Κάθε προϊόν, ιδιαίτερα ένα καλής ποιότητας όπως είναι το ΠΓΕ ελαιόλαδο της Ζακύνθου, πρέπει να είναι τυποποιημένο, επώνυμο και αναγνωρίσιμο, ώστε να έχει καλύτερη τύχη στις αγορές και να είναι ανταγωνιστικό”, άποψη με την οποία συμφωνεί και η κα Χαϊκάλη.

Τα εμπόδια ωστόσο είναι πολλά και αποθαρρύνουν τους παραγωγούς: γραφειοκρατία, υψηλό κόστος, καμία στήριξη από την πολιτεία, πλήρης απουσία οργανωμένου μάρκετινγκ και παλαιές νοοτροπίες από ένα σύνολο φορέων που θα όφειλαν να βρίσκονται στο πλευρό όσων τολμούν την τυποποίηση. Όλα αυτά έχουν σαν αποτέλεσμα την παραδοξότητα της πλήρους απουσίας της Ζακύνθου από τον ελαιουργικό χάρτη της Ελλάδας.

“Ένα ελαιόλαδο με εξαιρετικά γευσιγνωστικά στοιχεία που όμως δύσκολα τυποποιείται”, λέει η κα Χαϊκάλη.
Παράλληλα, ο σκληρός ανταγωνισμός με τις χαμηλές τιμές των μεγάλων εταιρειών αλλά και με τα ελαιόλαδα από άλλες περιοχές της Ελλάδας που υποστηρίζονται από ισχυρές προωθητικές κινήσεις, δυσκολεύει ακόμη περισσότερο την προσπάθεια όσων τολμούν την τυποποίηση. Ετσι, σε χρονιές όπως οι δύο τελευταίες όπου ο αστάθμητος παράγοντας Φύση έπαιξε καθοριστικό ρόλο, οι τυποποιητές, όπως άλλωστε και οι παραγωγοί, βρίσκονται σε εξαιρετικά δύσκολη θέση. “Ζούμε καταστάσεις πάρα πολύ δύσκολες και χρειαζόμαστε τις συμβουλές και την αρωγή Πανεπιστημιακών καθηγητών”, υποστηρίζει ο κ. Σούλης. “Το πρόβλημα εδώ είναι πολύ σοβαρό και θα έπρεπε να κληθούν να συνδράμουν, ώστε να μάθουμε τα πραγματικά αίτια της καταστροφής. Πρόκειται για εθνικό προϊόν, ανεξάρτητα αν προέρχεται από τη Ζάκυνθο και ο Ελληνας αγρότης, ο Ζακύνθιος παραγωγός, είναι απροστάτευτος”.

Η απαισιοδοξία είναι διάχυτη και όλοι αναμένουν την ολοκλήρωση της ελαιουργικής περιόδου για να προχωρήσουν σε μια γενική αποτίμηση της φετινής κατάστασης.

imerazante.gr

2014-10-31