Ο θεσμός του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως είναι οικουμενικός και διαχρονικός, συνδέει το σήμερα με τα σημεία των τελευταίων δεκαεπτά αιώνων ανοίγοντας μία πύλη στον αρχαίο κόσμο. Η ιερότητα του θεσμού δεν έγκειται μόνο στην θρησκευτική ιδιότητα του, αλλά και σε μία άλλη μορφή της οικουμενικότητας του, στις πολλαπλές διαστάσεις του δομήματος το οποίο αποτελεί, όπως την φιλοσοφία, τα ήθη, την τέχνη και την νόηση σε όλες τις μορφές τους στις διάφορες χρονικές περιόδους. Ο θεσμός του Πατριαρχείου φυλάσσει την “γενετική” αποτύπωση της εξελικτικής πορείας των κατοίκων της Ανατολικής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και πέραν αυτής, απετέλεσε δε το νήμα που συνέδεσε τον Ελληνισμό της μετα-Βυζαντινής περιόδου με το παρελθόν του συμβάλλοντας έτσι στην επιβίωση του έθνους.

Η σημασία του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως αναγνωρίζεται παγκόσμια και ο εκάστοτε Πατριάρχης, ο πρώτος μεταξύ ίσων, ο πνευματικός ηγέτης 300 εκατομμυρίων Ορθοδόξων Χριστιανών, απολαμβάνει τις ανώτατες τιμές από τους λαούς και τις κυβερνήσεις των. Κατά τις επισκέψεις του στην Ελλάδα τιμάται ως αρχηγός κράτους και τον υποδέχεται πλην της τοπικής πολιτικής “ηγεσίας” και αντιπροσωπεία της κεντρικής κυβέρνησης. Κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Πατριάρχη στην Κέρκυρα όμως η Ελληνική πολιτεία εκπροσωπήθηκε σε χαμηλό επίπεδο από τον Γ.Γ. της απεχθούς γιά τα Ιόνια νησιά Γενικής Διοίκησης Δυτικής Ελλάδος, Πελοποννήσου και Ιονίου ενώ κανένα μέλος της κυβέρνησης συμπεριλαμβανομένων και των Κερκυραίων βουλευτών - υπουργών δεν ήταν παρόν κατά την άφιξη του. Επιπρόσθετα η κάλυψη του γεγονότος από τα Αθηναϊκά ΜΜΕ συμπεριλαμβανομένης και της ΝΕΡΙΤ ήταν πραγματικά ισχνή. Τα παραπάνω προκάλεσαν την δυσαρέσκεια των πολιτών και την αντίδραση πολλών τοπικών πολιτικών παραγόντων, καθώς η επίσκεψη του Πατριάρχη σε ένα τμήμα της Ελλάδας είναι επίσκεψη στην Ελλάδα και πρέπει να τιμάται ανάλογα και από την κεντρική κυβέρνηση.

Η υποβάθμιση του γεγονότος από την Ελληνική πολιτεία όμως δεν αποτελεί έκπληξη, αντίθετα έκπληξη θα αποτελούσε η παρουσία υψηλόβαθμου κυβερνητικού εκπροσώπου. Οι Ιόνιοι πολίτες έχουν αντιληφθεί πλέον ότι κάθε γεγονός που συμβαίνει στον χώρο τους, συμπεριλαμβανομένων και των επετείων της ένωσης Επτανήσων και Ελλάδας, υποβαθμίζεται από τις κεντρικές κυβερνήσεις. Δεν είναι όμως μόνο τα γεγονότα που υποβαθμίζονται, αλλά και οι προοπτικές των Ιόνιων νησιών. Οι Κερκυραίοι, τουλάχιστον ενδόμυχα, αντιλαμβάνονται ότι η πρόσφατη κυβερνητική επιλογή για μεταφορά του τμήματος Ασιατικών σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών επίσης δεν αποτελεί έκπληξη, αντίθετα έκπληξη θα αποτελούσε η έναρξη λειτουργίας του στην Κέρκυρα. Παρομοίως έκπληξη θα αποτελούσε και η εγκατάσταση της Περιφερειακής Διοίκησης Λιμενικού στην Κέρκυρα και όχι στην Ηγουμενίτσα.

Κάθε αρνητική για ένα τόπο έκβαση μίας διαδικασίας, όπως η απομάκρυνση μίας δημόσιας υπηρεσίας, η υποβάθμιση ενός πανεπιστημιακού ιδρύματος και η μη ολοκλήρωση ενός δημόσιου έργου μπορεί κατά περίπτωση να εξηγηθεί και να θεωρηθεί ότι δεν είναι βεβιασμένη, αλλά η πιθανότητα του να συμβεί είναι ανεξάρτητη από τον τόπο αυτόν καθεαυτόν. Η μη εκπροσώπηση της κυβέρνησης, για παράδειγμα, στην υποδοχή του Πατριάρχη στην Κέρκυρα θα μπορούσε από κάποιους να εξηγηθεί ως το αποτέλεσμα του προεκλογικού φόρτου εργασίας των κυβερνητικών στελεχών και να θεωρηθεί ότι η κυβερνητική εκπροσώπηση θα ήταν η ίδια οποιαδήποτε πόλη και εάν επισκεπτόταν ο Πατριάρχης κατά την συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Με παρόμοιο σκεπτικό, θεωρώντας δηλαδή την πιθανότητα μίας αρνητικής έκβασης ανεξάρτητη από τον τόπο και ίση για κάθε τόπο, θα μπορούσε να ειπωθεί ότι αρνητικά γεγονότα, όπως η μη ολοκλήρωση των εργασιών επέκτασης του αερολιμένα Κέρκυρας, η προσπάθεια μεταφοράς του δικαστικού της ΔΟΥ στην Ηγουμενίτσα, η μεταφορά της Περιφερειακής Διοίκησης του λιμεναρχείου στην Ηγουμενίτσα, η μεταφορά του τμήματος Ασιατικών σπουδών στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο, κλπ, θα είχαν την ίδια πιθανότητα να συμβούν σε οποιαδήποτε πόλη. Αυτό μπορεί κατά περίπτωση να θεωρηθεί αποδεκτό, η πιθανότητα όμως να είναι διαχρονικά αρνητικές οι εκβάσεις όλων ή σχεδόν όλων των διαδικασιών που αφορούν σε κυβερνητικές επιλογές για ένα τόπο είναι στατιστικά απειροελάχιστη και μία τέτοια συγκυρία δείχνει ότι οι επιλογές δεν είναι τυχαίες - ανεξάρτητες του τόπου, αλλά βεβιασμένες και συστηματικές.

Είναι λοιπόν κοινά αντιληπτό ότι τα Ιόνια νησιά και περισσότερο η Κέρκυρα, ιδιαίτερα κατά την τελευταία δεκαπενταετία, υποβαθμίζονται πολυεπίπεδα από τις εκάστοτε κυβερνήσεις και με τρόπο ο οποίος παρουσιάζεται να είναι συστηματικός. Επειδή οι συνθήκες σε εθνικό, αλλά και σε διεθνές επίπεδο, όπως η απώλεια της εθνικής κυριαρχίας, τα γεγονότα στην Μέση Ανατολή, η “περίεργη” συμπεριφορά της Τουρκίας, η προστριβή Ρωσίας και Δύσης, η επικυριαρχία της Γερμανίας στην Ευρωπαϊκή ένωση και η αναζωπύρωση του εθνικισμού στα Βαλκάνια δημιουργούν ένα κλίμα ρευστότητας, η υποβάθμιση των Ιόνιων νησιών και ειδικά της Κέρκυρας και το “συστηματικό” αυτής της υποβάθμισης αποκτούν πλέον εθνικές διαστάσεις και πρέπει επιτακτικά να μελετηθούν και να αντιμετωπιστούν. Για την επιτυχή έκβαση της παραπάνω προσπάθειας πρέπει ο μελετητής να ατενίσει την πραγματικότητα όχι μέσα από το υποκειμενικό πρίσμα των προσδοκιών ή των πιστεύω του, αλλά ως έχει, να παραβλέψει τα ταμπού και να θέσει το εγχείρημα σε ιστορικά πλαίσια.

Τέλος 1ου Μέρους

Γιάννης Βραδής
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Purdue, ΗΠΑ
Εργαστήριο Πολιτικού και Πολιτισμικού Προβληματισμού
Ιονίων Νήσων Όραμα
http//:ionianislandsvision2020.blogspot.com