ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΔΗΜΗΤΡΑ ΧΑΤΖΗΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ

Η οικονομική κρίση έχει πλήξει μισθούς και συντάξεις, αλλά δεν έχει «αγγίξει» το «φακελάκι»

Οι γιατροί συνεχίζουν να ζητούν από τους ασθενείς που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα υγείας χρήματα προκειμένου να τους χειρουργήσουν ή να μειώσουν το χρόνο αναμονής. Το γνωστό σε όλους μας «φακελάκι» ζει και βασιλεύει στο… δημόσιο σύστημα υγείας.

Αυτό δείχνει νέα έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε κατοίκους της Θεσσαλονίκης και παρουσιάστηκε πρόσφατα στο 8ο Πανελλήνιο Συνέδριο για τη Διοίκηση, τα Οικονομικά και τις Πολιτικές Υγείας της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, τέσσερις στους δέκα πολίτες που νοσηλεύτηκαν σε κρατικό νοσοκομείο δηλώνουν ότι έδωσαν -εν μέσω κρίσης- ένα «δωράκι» στο γιατρό τους, ενώ ένας στους τέσσερις επισκέφτηκε ιδιώτη γιατρό χωρίς να πάρει απόδειξη! Η έρευνα με τον τίτλο «Παραοικονομία Ιδιωτικής και Δημόσιας Υγείας – Μία στατιστική μελέτη» διενεργήθηκε από τους Γιώργο και Δημήτρη Αντώνογλου από τα Πανεπιστήμια Θεσσαλονίκης και Πειραιά αντίστοιχα.

Το δείγμα της έρευνας

Οι ερευνητές έδωσαν σε 300 άτομα στη Θεσσαλονίκη ερωτηματολόγιο που περιλάμβανε ερωτήσεις για πρόσθετες πληρωμές και μη έκδοση αποδείξεων. Το 74% των ατόμων του δείγματος είναι ηλικίας 25 έως 44 ετών, το 11% ηλικίας 45-60 ετών και το 13% άνω των 60 ετών, ενώ περίπου οι μισοί ερωτηθέντες (48%) είναι γυναίκες. Οσον αφορά το εισόδημα, η συντριπτική πλειοψηφία (81%) έχει μισθό έως 1.450 ευρώ και μόλις το 12% λαμβάνει εισοδήματα από 1.451 έως 3.500 ευρώ.

Αναλυτικότερα, από την έρευνα προκύπτει ότι το 39% των πολιτών (117 άτομα) που έχουν νοσηλευτεί σε δημόσια νοσοκομεία αναφέρει τουλάχιστον μία άτυπη πληρωμή προς τους γιατρούς. Οι ασθενείς δίνουν το «φακελάκι» έπειτα από αίτημα των γιατρών, ενώ υπάρχουν και ασθενείς οι οποίοι δίνουν από μόνοι τους χρήματα στους γιατρούς είτε πριν από μία επέμβαση για να μειώσουν το χρόνο αναμονής και να εξασφαλίσουν καλύτερη εξυπηρέτηση είτε έπειτα από ένα χειρουργείο για να τους «ευχαριστήσουν» και να εκφράσουν την ευγνωμοσύνη τους.

Οι λόγοι

Αναφορικά με τους λόγους καταβολής της πρόσθετης πληρωμής, στη συντριπτική πλειοψηφία υποκρύπτεται η αναζήτηση περισσότερης φροντίδας (το 38% δήλωσε ότι έδωσε λεφτά στο γιατρό «για να με προσέξει περισσότερο»), καθώς επίσης και η ανάγκη λήψης απαραίτητων υγειονομικών υπηρεσιών που θεωρητικά παρέχονται δωρεάν από το δημόσιο σύστημα. Το 31% των πολιτών ανέφερε ότι «ο γιατρός μού ζήτησε φακελάκι για να με χειρουργήσει», ενώ ένα μικρό σχετικά ποσοστό (24 άτομα) δήλωσε ότι έδωσε χρήματα γιατί «έτσι κάνουν όλοι» και γιατί το «φακελάκι» αποτελεί μέρος της κουλτούρας μας.

«Ακούσια ή εκούσια αναγκάζονται οι χρήστες των υπηρεσιών υγείας να γίνουν συμμέτοχοι και συνένοχοι στην παραοικονομία της υγείας», δηλώνει στον «Α» ο οικονομολόγος υγείας Δημήτριος Αντώνογλου. Σε σχετική ερώτηση της έρευνας, δηλαδή εάν οι πολίτες αναγκάστηκαν ή με ιδία θέληση «υπάκουσαν» σε οποιαδήποτε ενέργεια που βλάπτει την οικονομία της υγείας, το 73% των πολιτών (219 ερωτηθέντες) απάντησε ότι αναγκάστηκε και μόλις το 22% (66 άτομα) «υπέκυψε» με τη θέλησή του.

Υποκύπτουν εύκολα...

Αξιοσημείωτος είναι ο χαμηλός βαθμός αντίστασης τόσο των γιατρών όσο και των ασθενών προς αυτές τις συναλλαγές. Συγκεκριμένα, μόλις το 3% των γιατρών (9 γιατροί) αρνήθηκε να λάβει χρήματα από τους ασθενείς και μόνο το 13% των ασθενών (39 άτομα) αρνήθηκε να δώσει «φακελάκι» σε γιατρούς όταν αυτοί το ζήτησαν.

Στο μεταξύ η έρευνα έδειξε ότι ελεύθερη πρόσβαση στο σύστημα υγείας χωρίς οποιαδήποτε άλλη συνεννόηση είχε μόλις το 68% των ερωτηθέντων (204 άτομα). Το υπόλοιπο 32% (96 άτομα) του δείγματος νοσηλεύτηκε στο ΕΣΥ με «μέσο» και με τη διαμεσολάβηση τρίτων (γιατρών, λοιπών εργαζομένων) ή ακόμη και με «γνωστό... γνωστού» γιατρό.

Η φοροδιαφυγή

Πέρα από τη διαφθορά που κυριαρχεί στα δημόσια νοσοκομεία και διαβρώνει το σύστημα υγείας, η έρευνα κατέδειξε και τη φοροδιαφυγή των γιατρών. Σύμφωνα με την έρευνα, το 24% των πολιτών (72 άτομα) που επισκέφθηκαν τους τελευταίους μήνες ιδιωτικά ιατρεία δεν έλαβε απόδειξη και όπως επισημαίνουν οι ερωτηθέντες, οι περισσότεροι δεν ενημερώθηκαν καν για το κόστος της ιατρικής επίσκεψης με απόδειξη.

Απόδειξη δόθηκε μόλις σε 27 ασθενείς, χωρίς να υπάρξει οποιαδήποτε προσπάθεια μη έκδοσης ή αποφυγής αυτής. Οσον αφορά το ποσοστό των ερωτηθέντων που δελεάστηκαν από μια οικονομικότερη τιμή άνευ αποδείξεως, άγγιξε το 32%, ενώ το 35% των πολιτών ζήτησε απόδειξη και πλήρωσε περισσότερα από την αρχική τιμή, καθώς η απόδειξη προσαύξησε σημαντικά το κόστος της επίσκεψης.

«Η ύπαρξη κρουσμάτων διαφθοράς είναι ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα ο χώρος της υγείας, τα οποία όμως δεν πρέπει να τα δει κανείς αποσπασματικά ή απομονωμένα από την εν γένει οργάνωση και λειτουργία του», υπογραμμίζει ο κ. Αντώνογλου και προσθέτει ότι «χρειάζεται να ερευνηθούν οι δυσλειτουργίες του υγειονομικού συστήματος και να αναδειχθούν τα σημεία εκείνα τα οποία εκτρέφουν τη διαφθορά και την απάτη και τα οποία έχουν ως αποτέλεσμα την απώλεια σημαντικών πόρων και την επιβάρυνση των δημοσίων οικονομικών της χώρας».

Θα νομιμοποιηθεί; 

Η τρόικα έχει προτείνει στην κυβέρνηση να νομιμοποιήσει το «φακελάκι» που λαμβάνουν οι γιατροί. Οι δανειστές μας έχουν ζητήσει να επανεξεταστεί το σύστημα αμοιβής των γιατρών και να ενσωματωθεί σε αυτό η συμμετοχή των ασθενών.

Οι ασθενείς που θα επιλέγουν το γιατρό που θα τους εξετάσει ή θα τους χειρουργήσει, θα πληρώνουν ειδική αμοιβή η οποία θα είναι προκαθορισμένη. Οι πολίτες θα λαμβάνουν πάντα απόδειξη και οι γιατροί δε θα τα «παίρνουν πλέον μαύρα» και θα φορολογούνται.

Αξίζει να τονιστεί ότι την πρόταση αυτή είχε κάνει πριν από 8 χρόνια ο τότε υφυπουργός Υγείας Αθανάσιος Γιαννόπουλος. Ο κ. Γιαννόπουλος ισχυριζόταν ότι μόνο με τη νομιμοποίηση της άτυπης πληρωμής των γιατρών το κράτος θα μπορούσε να καταπολεμήσει αποτελεσματικά τα «φακελάκια», την παραοικονομία και τη διαφθορά στο χώρο της υγείας, ωστόσο η κυβέρνηση δεν είχε υιοθετήσει τότε τη συγκεκριμένη πρόταση.

2013-01-03

agelioforos.gr