Τι είναι αυτό που νιώθουν; Κούραση, κόπωση ή εξάντληση; Η απώλεια της ενέργειας και της ζωντάνιας ενός ατόμου είναι συνήθως πολυπαραγοντική και αποδίδεται τόσο στον τρόπο ζωής του, όσο και σε προβλήματα υγείας και ψυχολογίας.

Γράφει: Τσατραφίλη Σταυρούλα
Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος

Όλοι έχουν ή αντιμετωπίζουν κατά περιόδους κάποιας μορφής καταπόνηση του οργανισμού τους και απώλεια της ενεργητικότητάς τους. Τι είναι όμως αυτό που νιώθουν; Κούραση, κόπωση ή εξάντληση; Στην πρώτη περίπτωση η ξεκούραση βοηθάει στο να αισθανθεί το άτομο καλύτερα. Στις δύο άλλες περιπτώσεις όμως, που είναι βαθύτερα και μακροχρόνια τα αίτια, χρειάζεται προσεκτικότερη διερεύνηση και μεγαλύτερης διάρκειας αντιμετώπιση.

Η απώλεια της ενέργειας και της ζωντάνιας ενός ατόμου είναι συνήθως πολυπαραγοντική και αποδίδεται τόσο στον τρόπο ζωής του, όσο και σε προβλήματα υγείας και ψυχολογίας. Από τις πιο σημαντικές αιτίες είναι:

Χρήση ή κατάχρηση αλκοόλ, καφεΐνης και ζάχαρης
Υπερβολική φυσική δραστηριότητα ή και το αντίθετο, δηλαδή καθιστική ζωή
Έλλειψη ύπνου
Κακές διατροφικές συνήθειες
Παχυσαρκία
Αφυδάτωση
Ορισμένα φάρμακα, όπως τα αντισταμινικά
Κατάθλιψη, άγχος – στρες, κοινωνικό «jet lag»
Προβλήματα υγείας όπως αναιμία, θυρεοειδής, σακχαρώδης διαβήτης, υπνική άπνοια, σύνδρομο χρόνιας κόπωσης.

Με ποιον τρόπο όμως μπορεί να τονωθεί κάποιος άμεσα; Μπορεί να γίνει με τον καφέ, μια καραμέλα ή ένα ενεργειακό ποτό, αλλά μόλις περάσει η δράση τους, θα αισθανθείτε πιο εξαντλημένοι. Γι΄αυτό και στη συνέχεια θα παρουσιάσουμε κάποιες από τις πιο γρήγορες συμβουλές για να τονώσει κάποιος την ενέργειά του.

Ξεκινάτε πάντα την ημέρα σας μ’ ένα καλό πρωινό. Είναι το σημαντικότερο γεύμα της ημέρας, γιατί καλύπτει όλες τις ενεργειακές ανάγκες του οργανισμού, μετά τη βραδινή «νηστεία». Όσοι λαμβάνουν πρωινό έχουν καλύτερα επίπεδα ενέργειας κατά τη διάρκεια της ημέρας, δεν καταφεύγουν σε μεγάλα γεύματα το απόγευμα ή το βράδυ και ελέγχουν καλύτερα τη διάθεσή τους.

Επιλέξτε στα γεύματά σας, κύρια ή ενδιάμεσα, σύνθετους υδατάνθρακες, από δημητριακά ολικής αλέσεως, με φυτικές ίνες, που θα διατηρήσουν για πολύ περισσότερη ώρα σε καλά επίπεδα τη γλυκόζη στον οργανισμό σας και θα αργήστε να πεινάστε.
   
Κάντε συχνά και μικρά ενδιάμεσα γεύματα, κάθε 3 ώρες περίπου, έτσι ώστε να προλαβαίνετε την «πτώση ενέργειας» από απουσία γλυκόζης στον οργανισμό.
   
Απολαύστε με διάφορους τρόπους τα λαχανικά σας κατά τη διάρκεια της ημέρας. Είτε με τη μορφή μιας φρεσκοκομμένης σαλάτα είτε με τη μορφή ενός δροσερού smoothie λαχανικών – φρούτων. Είναι πολύ καλή επιλογή που δίνει ενέργεια στον οργανισμό, που ελευθερώνεται αργά και σταδιακά, λόγω της υψηλής περιεκτικότητας ινών που περιέχουν τα λαχανικά. Επιπλέον προσδίδουν άφθονο νερό, τόνωση λόγω της δροσιάς τους και πολλά αντιοξειδωτικά, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία.
   
Πιείτε νερό για να παραμείνετε ξεκούραστος. Υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι ακόμα και η ήπια αφυδάτωση, μπορεί να επιβραδύνει το μεταβολισμό και να ρίξει την ενέργειά σας. Πίνετε άφθονα υγρά είτε με τη μορφή καθαρού νερού ή άλλων ροφημάτων που δεν περιέχουν ζάχαρη, καφεΐνη ή αλκοόλ, για να κρατάτε τον οργανισμό σας επαρκώς ενυδατωμένο.
   
Φάτε ανάλατους ξηρούς καρπούς, που εμπλέκονται στη ρύθμιση του μεταβολισμού της γλυκόζης και της ενέργειας στον οργανισμό, με αποτέλεσμα η συχνή τους κατανάλωση να δρα προληπτικά της κούρασης.
   
Μην αποφεύγετε το άπαχο κρέας. Η γαλοπούλα και το κοτόπουλο ή με τη μορφή αλλαντικού, το ψάρι και το άπαχο μοσχάρι είναι καλές πηγές πρωτεΐνης, μεταξύ των οποίων και της τυροσίνης. Η τυροσίνη αυξάνει τα επίπεδα της ντοπαμίνης και της νορεπινεφρίνης, που αποτελούν τους νευροδιαβιβαστές για την εγρήγορση, τη συγκέντρωση και άρα τη ζωντάνια του οργανισμού. Στην ίδια ομάδα μπορείτε να συμπεριλάβετε τα άπαχα γαλακτοκομικά και το αυγό.
   
Δοκιμάστε τονωτικά μπαχαρικά και αρτυμματικές ύλες, όπως η κανέλα, η μέντα, το τζίνσενγκ, το τζίνγκο μπιλόμπα, το λεμόνι! Έχει βρεθεί ότι αυξάνουν την εγρήγορση και τη μνήμη, διεγείροντας το κεντρικό νευρικό σύστημα και τονώντας τον οργανισμό. Πιείτε τα σε ρόφημα, είναι από τα καλύτερα τονωτικά.
   
Βάλτε τη δραστηριότητα στη ζωή σας. Βγείτε στη φύση και περπατήστε, γραφτείτε σε μία σχολή χορού, σ’ ένα γυμναστήριο, σ’ έναν περιπατητικό σύλλογο ή βγάλτε τα παιδιά σας για παιχνίδι. Η καλύτερη οξυγόνωση και αιμάτωση του εγκεφάλου ξεκουράζει τον οργανισμό και η άσκηση με την έκκριση των ενδορφινών και τη μείωση της κορτιζόλης, βελτιώνει τη διάθεση και την ενέργεια. Σε περίπτωση που είστε στη δουλειά κάντε ένα διάλειμμα 10 λεπτών για να αλλάξτε εικόνες και αν μπορείτε να βγείτε στον καθαρό αέρα.
   
Πάρτε την απόφαση να βελτιώστε την υγεία σας. Αυτό μπορεί να σημαίνει να κάνετε μία σειρά από διαγνωστικές εξετάσεις, προκειμένου να εξακριβωθούν τα βαθύτερα αίτια της καταπόνησης του οργανισμού σας, για να μπορέσετε να τα αντιμετωπίστε. Χάστε τα παραπανίσια κιλά που σας ταλαιπωρούν εδώ και χρόνια. Το αυξημένο σωματικό βάρος μεταξύ άλλων προβλημάτων υγείας και ψυχολογίας που μπορεί να δημιουργήσει, ρίχνει τη διάθεση και την ενέργεια και σας δημιουργεί μεγαλύτερο αίσθημα κόπωσης.

www.iatronet.gr

2013-10-22