Κατά καιρούς, διάφορες ανατρεπτικές θεωρίες γύρω από τη διατροφή έχουν κάνει τον γύρο του κόσμου, αναζητώντας τους επίδοξους εφαρμοστές που μελλοντικά θα υποστηρίξουν και θα προωθήσουν συγκεκριμένες θέσεις, απόψεις και αντιλήψεις. Μια από τις ευρύτατα διαδεδομένες θεωρίες, της οποίας βιβλία έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες, είναι αυτή του Peter D’Adamo, που πηγάζει από την ιστορία της εξέλιξης του ανθρώπινου είδους και υποστηρίζει ότι οι διατροφικές μας απαιτήσεις, καθορίζονται σε σημαντικό βαθμό από την ομάδα αίματός μας.
Παράλληλα, η εν λόγω θεωρία, παρουσιάζεται από ορισμένους ένθερμους υποστηρικτές της ως ιδανικό πρόγραμμα διατροφής για `αβίαστη` απώλεια βάρους…

Ας δούμε λοιπόν από κοντά, κάποιες από τις θέσεις της θεωρίας του Peter D’Adamo, αποφοίτου ενός πραγματικά αξιόλογου κολεγίου της Αμερικής, του Bastyr College.

Ο D’adamo ισχυρίζεται πως τα άτομα που ανήκουν στην ομάδα αίματος Ο, πρέπει να σιτίζονται με βάση το κρέας και να αποφεύγουν τροφές όπως τα όσπρια. Η θέση όμως αυτή ανατρέπει δεδομένα χρόνιων επιστημονικών ερευνών, όπως και την έννοια του μοντέλου της μεσογειακής διατροφής.

Και το λέμε αυτό διότι σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, το μεγαλύτερο ποσοστό του γενικού πληθυσμού (που είναι αυτό με ομάδα αίματος Ο) οδηγείται στην αντίληψη ότι το Μεσογειακό μοντέλο διατροφής, που προτείνει το κόκκινο κρέας λίγες φορές το μήνα, είναι ακατάλληλο διατροφικό σχήμα και πως στη διατροφή τους πρέπει να έχουν συχνά το κρέας, παρόλο που εκατοντάδες επιστημονικά τεκμηριωμένες μελέτες υποδεικνύουν, πως η συχνή κατανάλωση κόκκινου κρέατος είναι άμεσα συνδεδεμένη με πολλές μορφές καρκίνου αλλά και με άλλα χρόνια εκφυλιστικά νοσήματα…

Σύμφωνα δε πάντα με τη θεωρία περί διατροφής και ομάδας αίματος, τα όσπρια μπορεί να προκαλέσουν δυσμενέστατες επιπτώσεις στο μυϊκό ιστό των ατόμων με ομάδα αίματος Ο, μέσω κάποιων πρωτεϊνικών μορίων που εμπεριέχουν και είναι γνωστά με το όνομα λεκτίνες. Οι λεκτίνες πράγματι υφίστανται στην πλειονότητα των φυτικών τροφών (ιδιαίτερα στα όσπρια) και εμφανίζουν ισχυρή αλλεργιογόννο δράση που έχει πιστοποιηθεί μέσω ερευνών εδώ και χρόνια.

Όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε πως το μούλιασμα των οσπρίων (που όλοι κάνουν πριν τα μαγειρέψουν) καταστρέφει τα 2/3 των λεκτινών τους, ενώ η περαιτέρω μαγειρική τους παρασκευή με βρασμό, `εξουδετερώνει` κάθε ίχνος λεκτίνης που έχει μείνει.

Από την άλλη μεριά, αν τα όσα ισχυρίζεται η θεωρία σχετικά με την κατανάλωση των οσπρίων και την ομάδα αίματος Ο είναι βάσιμα, γιατί δεν παρουσιάζεται ως στοιχείο τεκμηρίωσης μια μυϊκή βιοψία (μέθοδος που χρησιμοποιείται ευρύτατα σήμερα σε πολλές έρευνες) που να δείχνει τις πιθανές μυϊκές αλλοιώσεις που συνεπάγεται η κατανάλωση οσπρίων από άτομα ομάδας αίματος Ο;
Σε άλλο σημείο η θεωρία και πάλι στέκεται στον αέρα, όταν υποστηρίζει πως τα άτομα με ομάδα αίματος Ο έχουν την τάση να μην παράγουν αρκετό ιώδιο. Ως γνωστόν όμως, το ιώδιο (όπως και όλα τα υπόλοιπα ιχνοστοιχεία) δεν παράγεται από τον οργανισμό του ανθρώπου, αλλά το λαμβάνουμε κυρίως μέσω της διατροφής μας…

Η θεωρία υποστηρίζει ακόμα, πως τα γαλακτοκομικά δεν αποτελούν κατάλληλη επιλογή σίτισης για άτομα με ομάδα αίματος Α. Πώς μπορεί όμως κάτι τέτοιο να τεκμηριωθεί και να οφείλεται πράγματι στις λεκτίνες, όταν γνωρίζουμε πως ένα ποσοστό 10-12% των ατόμων της Καυκάσιας φυλής θα ανακουφιστεί ούτως ή άλλως από τη διακοπή των γαλακτοκομικών, ασχέτως ομάδας αίματος, μια και παρουσιάζει δυσανεξία στη λακτόζη; Και βέβαια να τονίσουμε εδώ ότι σε άλλες φυλές το ποσοστό εμφάνισης δυσανεξίας στη λακτόζη ξεπερνά το 80%!!

Η θεωρία περί λεκτινών

Η βασικότερη λοιπόν αμφισβήτηση που εκφράζει το σύνολο της επιστημονικής κοινότητας απέναντι σε αυτή τη θεωρία, δεν αφορά απλά τις λεκτίνες, που πράγματι υπάρχουν στην πλειονότητα των τροφών και σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα έχουν συσχετισθεί και με τη συχνότητα εμφάνισης ινσουλινοεξαρτώμενου διαβήτη και ρευματοειδούς αρθρίτιδας (μέσω συγκεκριμένων ανοσοβιολογικών μηχανισμών), αλλά το αν και κατά πόσο η δράση αυτών των ουσιών σχετίζεται και διαφοροποιείται ανάλογα με την ομάδα αίματός μας. Άλλωστε ας μην ξεχνάμε πως ο ανθρώπινος οργανισμός δεν είναι πάντα έρμαιο των λεκτινών, αλλά όταν χρειάζεται προβάλλει ισχυρότατη άμυνα δεσμεύοντας αυτές τις ουσίες, με τη βοήθεια συγκεκριμένων ολιγοσακχαριτών.

Ορισμένα σημεία της θεωρίας του Peter D’Adamo, αναφέρονται πάντως σε πραγματικά επιστημονικά στοιχεία, όπως για παράδειγμα το γεγονός ότι άτομα με ομάδα αίματος Α έχουν στατιστικά χαμηλή δραστικότητα του ενζύμου αλκαλική φωσφατάση (συγκεκριμένα του εντερικού ισοενζύμου), όμως και πάλι οι συσχετίσεις με διατροφικές οδηγίες δεν είναι τεκμηριωμένες…Η δε πολύπλευρη εμπορική εκμετάλλευση όλης αυτής της θεωρίας (δεκάδες συμπληρώματα διατροφής συγκεκριμένης φίρμας, ειδικά εγχειρίδια, κλπ) `αδυνατίζει` ακόμα περισσότερο τις όποιες επιστημονικές βάσεις μπορεί να υπάρχουν σε κάποια σημεία της θεωρίας…

Ίσως όμως η ισχυρότερη απόδειξη, του ότι θεωρίες τέτοιου τύπου, πρέπει να φιλτράρονται καλύτερα πριν δουν το φως της δημοσιότητας, να έρχεται μέσα από την απλή σκέψη που πρώτος ο ιδρυτής του τμήματος Διατροφής της σχολής Δημόσιας υγείας του Χάρβαρντ Frederick Stare εξέφρασε, λέγοντας πως αν μια τέτοια θεωρία έκρυβε αλήθειες, η ανθρώπινη φυλή (από τη στιγμή που εδώ και χιλιάδες χρόνια δεν ακολουθεί τις διατροφικές `οδηγίες` αυτής της θεωρίας) θα έπρεπε να είχε εξαφανισθεί, μέσω ανεπανόρθωτων επιπλοκών που θα συνεπάγετο η οφειλόμενη στις λεκτίνες, συγκόλληση των ερυθρών αιμοσφαιρίων !

2011-12-01

iatronet.gr