«ΡΩΜΑΙΟΣ ΚΑΙ ΙΟΥΛΙΕΤΑ: ΤΕΕΝ SPIRIT» ΓΙΑ ΕΦΗΒΟΥΣ ΣΤΟ «ΘΗΣΕΙΟΝ»

Ζωηρές φωνές κατακλύζουν το ήρεμο δρομάκι της Τουρναβίτου στο ηλιόλουστο Θησείο, μια καθημερινή πρωί. Είναι οι μαθητές δύο Λυκείων της Αθήνας που επισκέπτονται το «Θησείον, ένα θέατρο για τις τέχνες», για να δούν μια παράσταση εξ αρχής κατασκευασμένη για να απευθύνεται στην ηλικία τους.

Και μάλιστα Σέξπιρ. «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» με την υποσημείωση «teen spirit». Ο τίτλος της όμορφης αφίσας δείχνει ξεκάθαρα τις σαφείς προθέσεις του εγχειρήματος.

Εγχείρημα δύσκολο. Στοίχημα που πρέπει εξ αρχής να κερδηθεί. Τα περισσότερα παιδιά πηγαίνουν σπάνια ή δεν έχουν πάει ποτέ θέατρο. Αλλα έχουν δει μόνο επιθεωρήσεις ή κακοφτιαγμένες παιδικές παραστάσεις που τους έχουν αποθαρρύνει. Ο τίτλος του έργου «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» παραπέμπει σε ένα σωρό στερεότυπα που οι συντελεστές της παράστασης καλούνται να «σπάσουν» για να κάνουν την παράσταση να μας αφορά τώρα.

Πώς να μιλήσεις όμως στους σημερινούς 16άρηδες της κυνικής εποχής μας για ποίηση; Πώς τους εξηγείς τον απόλυτο νεανικό έρωτα σε μια εποχή φαστ φουντ συναισθημάτων; Πώς τους μιλάς για ανομολόγητα πάθη και μυστικά, την εποχή της διαδικτυακής κοινοποίησης κάθε προσωπικής σκέψης και ιδιωτικής στιγμής;

Με ανάλογες σκέψεις περάσαμε το κατώφλι του θεάτρου και παρακολουθήσαμε την παράσταση μαζί τους. Τα φώτα σβήνουν, η ροκ μουσική ξεκινά, οι ηθοποιοί κάνουν την εμφάνισή τους. Οι φατσούλες των πρωταγωνιστών φρέσκες και νεανικές. Αυτό ακριβώς που ζητούσε η περίπτωση. Το ντύσιμό τους, αυτό που λέμε «τρέντι», απέχει χιλιόμετρα από ελισαβετιανό τούλι και καπελαδούρες. Και η χορογραφία (της Βάσως Γιαννακοπούλου) σε αγαστή συνεργασία με τους φωτισμούς (του Τάσου Παλαιορούτα) παραπέμπει άμεσα σε βιντεοκλίπ μουσικού καναλιού.

Κι όμως η γλώσσα παραμένει ποιητική. Η μετάφραση του Διονύση Καψάλη δεν έχει «πειραχτεί» ούτε στο ελάχιστο. Οι ηθοποιοί (Νίκος Μαυράκης, Μαρία Μπαγανά, Γιάννης Παναγόπουλος, Βασίλης Σαμπράκος, Στράτος Σωπύλης) δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους προσπαθώντας να φέρουν στα μέτρα τους και στα μέτρα των παιδιών ορισμένες «δύσχρηστες» ποιητικές εκφράσεις. «Αχ βρε Ρωμαίο, γιατί να είσαι ο Ρωμαίος» εκφέρει με χαρακτηριστική γρηγοράδα και ελαφρά «τσαντίλα» η Ιουλιέτα της Μαριάνθης Μπαϊρακτάρη.

Βιντεοπροβολές

Η σκηνή του μπαλκονιού μεταφέρεται πάνω σε μια κούνια που κρέμεται από την οροφή του θεάτρου. Μια από τις ευφάνταστες λύσεις που δίνει η σκηνοθέτις Νάντια Φώσκολου, αξιοποιώντας πέντε μεγάλα κουτιά στην άδεια σκηνή του θεάτρου για τις εισόδους και εξόδους των ηθοποιών, αλλά και τη μεταφορά των σκηνικών αντικειμένων. Οσο για τους ρόλους των γονιών των δύο παιδιών (Ακις Βλουτής και η Καλλιόπη Τζερμάνη γονείς της Ιουλιέτας, Κώστας Φλωκατούλας και Μυρτώ Αλικάκη για τον Ρωμαίο), καθώς και του δικαστή (Κωνσταντίνου Μαρκουλάκη) δίνονται από βιντεοπροβολές.

Η παρακολούθηση μιας παράστασης μαζί με εφήβους είναι μοναδική εμπειρία. Αντιλαμβάνεσαι αμέσως τη διαφορετική ενέργεια. Είναι ένα κοινό χωρίς προηγούμενες αισθητικές εγγραφές και με αυτή την έννοια «αγνό» που ρουφά και την παραμικρή λεπτομέρεια. Δεν διστάζει να εκφραστεί εντελώς ελεύθερα. Και αν οι αντιδράσεις του ενήλικου κοινού περιορίζονται σε πνιχτά γελάκια και χειροκροτήματα, αυτές των εφήβων θυμίζουν κάτι από κερκίδα γηπέδου. Αν και συχνότερα παραπέμπουν σε ροκ συναυλία. Βγάζουν δηλαδή τα κινητά τους και απαθανατίζουν τα στιγμιότυπα που τους εντυπωσιάζουν.

Συζήτηση

Μετά το τέλος της παράστασης ξεκινά θεατροπαιδαγωγικό παιχνίδι που τους δίνει την ευκαιρία να συζητήσουν πάνω στα ζητήματα που θίγει το έργο και να απευθύνουν στους ηθοποιούς (ως ρόλους) τις απορίες τους. Ακόμη και να παίξουν και οι ίδιοι ξανά ορισμένες σκηνές του έργου. «Μα γιατί δεν παντρευόσουν τον Μερκούτιο να τελειώνει η ιστορία;» ρωτούν την Ιουλιέτα. Πριν αποχωρήσουν, ζωγραφίζουν τις εντυπώσεις τους στο πρωτότυπο βιβλίο εντυπώσεων που έχει στηθεί στο φουαγέ του θεάτρου.

Μένουμε για λίγο ακόμη με τους ηθοποιούς. Για τον 22χρονο Κωνσταντίνο Μωραΐτη, απόφοιτο του Ωδείου Αθηνών, και την 27χρονη Μαριάνθη Μπαϊρακτάρη, είναι η δεύτερη σεζόν που αναμετρώνται με την πρόκληση να παίζουν για το κοινό των εφήβων. Αλλωστε το εφηβικό ή νεανικό θέατρο που στην Αγγλία υποστηρίζεται από κρατικούς φορείς (όπως το Εθνικό θέατρο) και έχει παράδοση 20 και πλέον ετών, στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια κάνει τα πρώτα του, δειλά βήματα.

Πέρυσι πρωταγωνιστούσαν στο «Ρισπέκτ» του Τζακ Θορν, έργο σύγχρονο. Γραμμένο για εφήβους. Γι` αυτό και τους θέτουμε το ερώτημα «Γιατί Σέξπιρ;».

Η Μαριάνθη Μπαϊρακτάρη, απόφοιτος του Τμήματος Θεάτρου Θεσσαλονίκης, μας εξηγεί πως έπαιξε την Ιουλιέτα «σαν οποιοδήποτε νέο κορίτσι μπροστά σε μια μεγάλη απόφαση». Ενώ ο Κωνσταντίνος Μωραΐτης θέτει μία ακόμη παράμετρο: «Το κοινό των εφήβων μοιάζει πολύ με αυτό της εποχής του Σέξπιρ. Εάν δεν του αρέσει κάτι, θα σηκωθεί και θα το φωνάξει. Δεν θα μπορούσα να φανταστώ τις "Τρεις αδελφές" σε παράσταση για εφήβους. Στον Τσέχοφ όλα υπονοούνται, όλα γίνονται σε δεύτερο επίπεδο. Στον Σέξπιρ αυτό που λέγεται, αυτό και συμβαίνει». Και η σκηνοθέτις Νάντια Φώσκολου προσθέτει: «Μου θυμίζει και τη διαστρωμάτωση που υπήρχε στην εποχή του. Οι ευγενείς ενδιαφέρονταν για τα ποιητικότερα μέρη και ο λαός για τις σκηνές με δράση. Ετσι κι εδώ παρατηρούσα τα κορίτσια να "λιώνουν" με τις ερωτικές σκηνές και τα αγόρια να "ξεσηκώνονται" με σκηνές όπως η ξιφομαχία».

Οσο για τα χαρακτηριστικά που πρέπει να διαθέτει μια παράσταση για να αφορά τους εφήβους; Η απάντησή τους είναι ξεκάθαρη: «Γρήγορες εναλλαγές, τραγούδι και χορός, μια ιστορία με σασπένς που θα τους κρατά σε ένταση και αγωνία και ενδεχομένως μια ερωτική ιστορία» απαντούν. «Είναι σημαντικό να μπορέσουν να εξοικειωθούν με το θέατρο και να το αγαπήσουν. Κι αυτό γίνεται μόνο όταν αυτό που βλέπεις είναι ειλικρινές και σε αφορά» καταλήγουν. *

Της ΕΛΕΝΑΣ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ

enet.gr

2011-12-16