Πραγματοποιήθηκε με επιτυχία η εκδήλωση-συζήτηση με θέμα «Η κρίση και ο γονεϊκός ρόλος», που έλαβε χώρα εχθές το απόγευμα στην αίθουσα συνεδριάσεων του Πνευματικού Κέντρου Λευκάδας.

Στην δίωρης διάρκειας εκδήλωση, που διοργάνωσε η Εθελοντική Ομάδα του Δήμου Λευκάδας σε συνεργασία με το Κέντρο Πρόληψης Λευκάδας, κατατέθηκαν οι προβληματισμοί των γονιών αναφορικά με το θέμα της κρίσης στην οικογένεια και αναπτύχθηκαν τα θέματα που έθεσαν οι ομιλητές.

Συγκεκριμένα

Η κα Κατωπόδη Βασιλική Ψυχολόγος- Επιστημονικά Υπεύθυνη του Κέντρου Πρόληψης Λευκάδας ανέπτυξε το θέμα της Ελληνικής οικογένειας του χτες και του σήμερα

Η κα Γεωργάκη Μαρία Ψυχολόγος-Στέλεχος Κέντρου Πρόληψης Λευκάδας προσέγγισε το ερώτημα Τι είναι κρίση και πως επηρεάζει το άτομο και την οικογένεια

Ο κ. Ροντογιάννης Νίκος Κοινωνιολόγος-Στέλεχος Κέντρου Πρόληψης Λευκάδας, μίλησε για την προσαρμογή της Ελληνικής οικογένειας στο σήμερα.

Και οι τρεις ομιλίες πρόκειται να αναρτώνται ανά εβδομάδα στο Lefkadanews.

Ακολουθεί η Ομιλία της κας Κατωπόδη Βασιλικής

Ο Γονεϊκός Ρόλος χτες και  σήμερα. Τι έχει αλλάξει…..

Είναι κοινά αποδεκτό ότι η οικογένεια είναι ο θεσμός που διαπλάθει σχεδόν κάθε άτομο στην κοινωνία μας. Παρόλα αυτά υποτίθεται ότι οι δεξιότητες & οι τεχνικές των γονιών έρχονται φυσιολογικά & δεν είναι ανάγκη να διδαχτούν. Κατά συνέπεια λιγοστή είναι η βοήθεια, η υποστήριξη ή η καθοδήγηση που μπορεί να παρασχεθεί σε γονείς τώρα που η εκτεταμένη οικογένεια με πείρα γενεών πίσω της έχει λίγο ως πολύ εκλείψει.

Θεωρείται δεδομένο ότι η ψυχική υγεία της οικογένειας απλώς θα έρθει κάποτε και είναι πολύ δύσκολο για τον άνθρωπο να μάθει πώς να αντιμετωπίζει καλύτερα το στρες και τις εντάσεις της οικογενειακής ζωής πριν εξελιχθούν σε σοβαρό πρόβλημα.

Παρόλα αυτά με τις αλλαγές που συμβαίνουν γύρω μας και όχι μόνο λόγω της κρίσης, αλλά και των αλλαγών που υπήρχαν πριν την κρίση στη δομή της οικογένειας και τον γονεϊκό ρόλο, είναι σημαντικό να δούμε τι έχει αλλάξει σε αυτόν. Έτσι λοιπόν έρχεται η ώρα που γινόμαστε γονείς…………ο ερχομός ενός παιδιού όσο αναμενόμενος κι αν είναι δεν πάει να αποτελεί ένα ξάφνιασμα συναισθηματικό και πρακτικό για το ζευγάρι που καλείται να «μεγαλώσει» & να επεκταθεί λόγω του νέου ρόλου. 

Ένας νέος ρόλος λοιπόν, μια νέα ιδιότητα, κάτι καινούργιο αρχίζει. Θα είμαι κάτι το οποίο δεν έχω μάθει να είμαι. Απλά γίνομαι και καλούμαι να ανταποκριθώ με επάρκεια στον ρόλο μου. Διότι, θέλω να είμαι καλός γονιός. Αλλά , υπάρχει καλός γονιός?

Ας θυμηθούμε τους δικούς μας γονείς. Τι μας έδωσαν, τι θα θέλαμε να μας είχαν δώσει, τα παράπονά μας κλπ…. Τι θυμόμαστε από τον τρόπο που μας μεγάλωσαν οι δικοί μας? Οι περισσότεροι – εκτός από κάποιες ιδιαίτερες περιπτώσεις- θυμόμαστε τον κόπο και την αγωνία τους να μας μεγαλώσουν, να μας κάνουν καλούς ανθρώπους. Και όταν μπαίνουμε και εμείς στην θέση τους, κατανοούμε περισσότερο και μένουμε μόνο στα θετικά.

Για σκεφτείτε, λοιπόν, πόσο άδικο και ουτοπικό θα λέγαμε είναι να απαιτούμε από τον εαυτό μας -για κάτι που δεν έχουμε εκπαιδευθεί να γίνουμε- να είμαστε καλοί, κι όταν δεν το καταφέρνουμε να αισθανόμαστε ενοχές κλπ.

Ιδανικός γονιός δεν υπάρχει, αρκετά καλός γονιός, όμως, είναι αυτός που προσπαθεί διαρκώς για την ομαλή και φυσιολογική ανάπτυξη των παιδιών του και υιοθετεί μια στάση σεβασμού προς την υποκειμενικότητα των παιδιών του και που όταν προκύπτει κάποιο πρόβλημα αναγνωρίζει ότι πρέπει να παρατηρήσει και την δική του συμπεριφορά όπως και των παιδιών για να βρει λύσεις.  Κι ο καθένας προσπαθεί με τα δικά του μέσα και εργαλεία. Τα όρια που χρειάζεται να θέτει είναι ανάλογα με την ηλικία των παιδιών του και με τον τρόπο αυτό παρέχει στα παιδιά του την φροντίδα και το κατάλληλο πλαίσιο που χρειάζονται για την προσωπική τους ανάπτυξη.

Τα χαρακτηριστικά αυτής της στάσης του αρκετά καλού γονιού είναι:

Να ενδιαφερόμαστε για τα παιδιά μας και να τα υποστηρίζουμε χωρίς να προσπαθούμε να τους λύσουμε όλα τα προβλήματα.

Να είμαστε «ανοιχτοί» να ακούσουμε και να απαντάμε ξεκάθαρα.

Να δίνουμε έμφαση στις δυνατότητές μας & να ενθαρρύνουμε τα παιδιά μας και εμάς τους ίδιους.

Να συνεργαζόμαστε στην επίλυση των συγκρούσεων  που δημιουργούνται μέσα στην οικογένεια.

Να θέτουμε ρεαλιστικά όρια για τον εαυτό μας, τα παιδιά μας και να τα τηρούμε

Να απολαμβάνουμε τη σχέση, να διασκεδάζουμε και να αναγνωρίζουμε όλα τα συναισθήματά μας.

Η εικόνα που δέχεται το παιδί από αυτή την στάση είναι:
Ότι είναι σημαντικό για το γονιό του και ότι αξίζει η αναγνώρισή του ως υποκειμένου που έχει τη δική του γνώμη, δικές του επιθυμίες αλλά και υποχρεώσεις. Αυτό δημιουργεί την απαραίτητη ατμόσφαιρα ασφάλειας που έχει ανάγκη το παιδί το οποίο με την σειρά του προτρέπεται να υιοθετήσει μια παρόμοια «ανοιχτή» στάση επικοινωνίας και δέσμευσης.

Άραγε, στην παραδοσιακή κοινωνία οι γονείς αναρωτιόνταν το ίδιο πράγμα? Για σκεφτείτε τους παππούδες και τις γιαγιάδες σας. Τους έτρωγε η αγωνία αν θα είναι καλοί γονείς? Όχι, φυσικά.

Στην παραδοσιακή κοινωνία η οικογένεια λειτουργούσε σαν μια ομάδα, που όλοι μαζί έπρεπε να ανταποκριθούμε στις ανάγκες μας, ώστε να επιβιώσουμε. Δεν υπήρχαν τα μέσα κι ο στόχος ήταν να δουλέψουμε για να ζήσουμε. Έτσι, από πολύ μικρά τα παιδιά αναλάμβαναν ευθύνες και είχαν αρμοδιότητες. Μάθαιναν να γίνονται αυτόνομα, έφευγαν πιο νωρίς από το σπίτι για να σπουδάσουν ή να εργαστούν στην πόλη. Η συναισθηματική επικοινωνία μεταξύ των μελών ήταν περιορισμένη είτε δεν εκδηλωνόνταν καθόλου.

Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, ότι η εκπαίδευση που έχει ένας γονιός, είναι αυτή που έχει πάρει από τους δικούς του γονείς. Όμως, επειδή οι κοινωνικές συνθήκες αλλάζουν διαρκώς, επειδή τα ερεθίσματα που δέχονται τα παιδιά σε κάθε εποχή είναι διαφορετικά και ολοένα αυξάνουν, οι νέοι κάθε φορά γονείς χρειάζεται να είναι αρκετά ενημερωμένοι, ευαισθητοποιημένοι και να προσπαθούν διαρκώς για την διατήρηση της θέσης τους και του ρόλου τους, ως γονείς.

Πλέον, τα πάντα αλλάζουν, διαφοροποιούνται, σ’ ένα κόσμο που συνεχώς αλλάζει, εμείς δεν μπορούμε να μένουμε αμετακίνητοι σε όσα έχουμε μάθει από τις μαμάδες και τις γιαγιάδες μας. Χρειάζονται νέες δεξιότητες και στάσεις για να είμαστε αρκετά καλοί γονείς, δεξιότητες  που θα καλλιεργούμε ξανά και ξανά όσο οι συνθήκες γύρω μας αλλάζουν.

Μέσα σε αυτές τις αρμοδιότητες είναι και η θέσπιση κανόνων και ορίων κάτι που είναι απαραίτητο για την ομαλή λειτουργία της οικογένειας. Τα παιδία έχουν ανάγκη τα όρια για να μεγαλώσουν και να αναπτυχθούν εξαιτίας της ασφάλειας και της σταθερότητας που προσφέρουν.

Το δύσκολο σε αυτές τις περιπτώσεις είναι για τον ενήλικα γονιό να βάλει τα όρια και αυτό γίνεται εξαιτίας προσωπικών δυσκολιών σε μια αναζήτηση του πως να το κάνω , δεν μπορώ – δεν τα καταφέρνω.

Τα όρια όμως χρειάζονται διότι, αποτελούν πρότυπο για τα παιδιά, με την προϋπόθεση ότι τα θέτουν  και στον εαυτό τους. Τα όρια χρειάζεται να μπαίνουν με σταθερότητα συνέπεια και αποφασιστικότητα. Είμαστε ανοιχτοί για κάθε ενδεχόμενο και επαναπροσδιορισμό των ορίων και επίσης γνωρίζουμε ότι τα όρια χαρακτηρίζονται κυρίως για την ευελιξία τους……

Επίσης, στην παραδοσιακή κοινωνία τα πράγματα ήταν δοσμένα, ξεκάθαρα και απλά. Οι ρόλοι ήταν μοιρασμένοι, ο καθένας ήξερε τι πρέπει να κάνει. Αυτό πρόσφερε μια ασφάλεια, σταθερότητα και όχι πολύ προβληματισμό και ερωτήσεις τύπου ‘το κάνω καλά’?

Αντίθετα, σήμερα, όπου οι ρόλοι, λόγω της κοινωνικής αλλαγής και της μεταβιομηχανικής ανάπτυξης, είναι σε πλήρη σύγχυση, ψάχνουμε να βρούμε ποιος θα κάνει τις δουλειές στο σπίτι, ποιος θα ασχοληθεί με το παιδί, ποιος θα φέρει περισσότερα λεφτά σπίτι κοκ.

Γεννιούνται πολλά ερωτήματα, λοιπόν, όπου καλούμαστε δυστυχώς ή ευτυχώς να τα απαντήσουμε μόνοι μας. Διότι συνταγές δεν υπάρχουν, αφού κάθε οικογένεια είναι μοναδική, έχει τους δικούς της κανόνες, το δικό της σύστημα αξιών.
Σίγουρα ένας κοινός τρόπος για όλους να είναι η διαρκής προσπάθεια να εξελίξουμε τους εαυτούς μας, την σχέση με τον σύντροφο και την οικογένειά μας κατεπέκταση.
 
Στο πέρασμα από την παραδοσιακή/εκτεταμένη οικογένεια στην πυρηνική αυτό που έγινε ήταν η οικογένεια να αποκτήσει παιδοκεντρικό χαρακτήρα και μορφή. Όλοι στράφηκαν στο παιδί, τι είναι καλό για το παιδί , να του προσφέρουμε τα πάντα, όσα μπορούμε κι όσα δε μπορούμε και οι γονείς θυσιάζονται για το παιδί, αφήνοντας πίσω τους εαυτούς τους να παρακμάζουν πολλές φορές. Βέβαια, αυτό μόνο καλό δε κάνει στο παιδί.

Σήμερα, μιλάμε για γονείς με ανάγκες εξίσου σεβαστές και αποδεκτές, όσο είναι και οι ανάγκες των παιδιών. Σήμερα, οι γονείς για να μπορούν να κάθονται καλά στο ρόλο τους, για να μεγαλώσουν υγιή και αυτόνομα παιδιά, χρειάζεται να φροντίσουν και τους εαυτούς τους.

Σήμερα, έχουμε καταλάβει, πια, ότι το καλύτερο μάθημα που έχουμε πάρει από τους γονείς μας είναι οι ίδιοι οι γονείς μας. Διότι, μαθαίνουμε από αυτό που βλέπουμε και αισθανόμαστε κι όχι από αυτό που μας λένε και ακούμε.

2012-03-22