Υπόθεση:Ένας ιερέας κι ένας ξυλοκόπος συζητάνε έντονα στο ξέφωτο της Πύλης Ρασομόν. Όταν ένας χωρικός πλησιάζει προκειμένου να προστατευθεί από τη βροχή και συμμετέχει στη συζήτησή τους, μαθαίνει ότι ένας σαμουράι δολοφονήθηκε, η σύζυγός του βιάστηκε και ένας τοπικός ληστής είναι ύποπτος. Λένε στον χωρικό όσα γνωρίζουν μέσα από φλας μπακ, στα οποία ο ληστής, η σύζυγος κι ο ξυλοκόπος λένε αυτά που είδαν ή αυτά που νομίζουν ότι είδαν, και στη συνέχεια ένα μέντιουμ εντοπίζει το πνεύμα του νεκρού σαμουράι. Ενώ οι ιστορίες είναι σε πλήρη ασυμφωνία, είναι απίθανο κάποιος από τους συμμετέχοντες να λέει ψέματα για προσωπικό συμφέρον: και οι τρεις ισχυρίζονται ότι είναι οι δολοφόνοι.

Είδος: Δραματική, Μυστηρίου
Διάρκεια: 88`
Γλώσσα: Ιαπωνικά
Χώρα: Ιαπωνία

Γυρισμένη το 1950,  προβλήθηκε για πρώτη φορά στην Ευρώπη το 1951 και κέρδισε το βραβείο ξενόγλωσσης ταινίας για το ίδιο έτος, στο φεστιβάλ Βενετίας. Ήταν η χρονιά που ο Κουροσάουα έγινε γνωστός στην Ευρώπη αν και το "Ρασομόν" ήταν η ενδέκατη ταινία του. Από τότε μέχρι σήμερα, στην κινηματογραφική συνείδηση ο Κουροσάουα έχει καθιερωθεί ως ίσως ο μεγαλύτερος δημιουργός στην έβδομη τέχνη της ασιατικής ηπείρου.

Στο "Ρασομόν" ήδη βλέπουμε πολλά από τα στοιχεία της κινηματογραφικής γραφής του Κουροσάουα που τον καθόρισαν στις επόμενες μεγάλες του δημιουργίες. Η θεματολογική του αφορά στην προκαπιταλιστική Ιαπωνία ως κομμάτι ενταγμένο στην ευρωπαϊκή κουλτούρα, η συνειρμική διαδοχή των πλάνων και το ασύγχρονο στην διήγηση ή αλλιώς η σπονδυλωτή δομή απαντώνται εδώ. Τα πλάνα στο δάσος όπου ακολουθούν τους πρωταγωνιστές και το κυνηγητό τους με το φως είναι οι απαραίτητες στιγμές που γεμίζουν με κίνηση την ταινία. Στον αντίποδα, η στημένη κάμερα απέναντι από τους τέσσερις πρωταγωνιστές της ιστορίας, μας δίνει το ψυχογράφημα της αλήθειας. 

Στο "Ρασομόν", το βασικό θέμα που αναλύεται στην ταινία είναι η αλήθεια και η αναζήτηση της από τον άνθρωπο και την ανθρώπινη κοινωνία. Η αφορμή για το θέμα είναι ένα στυγερό έγκλημα που διαπράττεται σ’ ένα δάσος. Δράστης του ο περιβόητος ληστής της περιοχής, θύμα του ένας σαμουράι, μάρτυρες η γυναίκα του σαμουράι και ένας ξυλοκόπος. Στην διάρκεια της ταινίας έχουμε την κατά σειρά εξιστόρηση των τεσσάρων διαφορετικών εκδοχών. Και αν αναρωτιέστε πώς μπορεί να μιλήσει και να απολογηθεί ο νεκρός, αυτό το κάνει στην θέση του μια ιέρεια που μπορεί να επικοινωνήσει με το πνεύμα του. Όσο περνά η ταινία, είναι αλήθεια πως η αλήθεια γίνεται όλο και πιο πολύπλοκη, δυσπρόσιτη και ακατανόητη.  

Τις τέσσερις αυτές διαφορετικές εκδοχές της αλήθειας τις εξιστορούν ένας ιερέας και ένας ξυλοκόπος στο "Ρασομόν", μια ημικατεστραμένη πύλη, σ’ έναν δύσπιστο χωρικό. Η ετυμηγορία της αλήθειας του ληστή, ως πρώτη στην σειρά, είναι καταδικαστική για τον ληστή. Αντίστοιχα, και στις άλλες δυο, η γυναίκα θα κατηγορήσει τον εαυτό της και το θύμα θα υποστηρίξει πως αυτοκτόνησε. Ο θεατής όσο περνά ο χρόνος φαίνεται πως μπερδεύεται και αντί να ανακτά την αλήθεια, τείνει στο να την χάνει, ταυτιζόμενος με τον χωρικό.

Ο Κουροσάουα φαίνεται πως γνωρίζει την αλήθεια και την διαλεκτική που την ερμηνεύει, βλέπει πως η αλήθεια είναι το απόσταγμα ενός συνόλου ανθρωπίνων απόψεων. Στο τέλος την ταινίας, θα φτάσει ο αντικειμενικός παρατηρητής, ο ξυλοκόπος, που θα πει και την δική του εκδοχή της αλήθειας. Στον βαθμό που δεν είναι άμεσα εμπλεκόμενος, η τοποθέτηση του μοιάζει να είναι αυτή που βρίσκεται πιο κοντά στην αλήθεια.

Ωστόσο και αυτό που κάνει την ταινία να είναι τόσο ξεχωριστή είναι το μικροεπεισόδιο του τέλος της. Ο ιερέας, ο ξυλοκόπος και ο χωρικός θα βρουν ένα εγκαταλειμμένο βρέφος. Στις προστριβές που θα προκύψουν από το ποιος θα αναλάβει την ευθύνη για το μέλλον του βρέφους, θα αναδειχθεί πως το καθοριστικό στοιχείο δεν είναι η ίδια η αλήθεια. Ο Κουροσάουα μας βεβαιώνει πως το καθοριστικό και το πιο σημαντικό είναι η χρησιμότητα της αλήθειας. Η αλήθεια είναι πρωταρχικό στοιχείο για να δημιουργηθούν σχέσεις εμπιστοσύνης μεταξύ των ανθρώπων. Η ανθρώπινη κοινωνία στην αφαίρεση της και η ανθρώπινη ύπαρξη με το βάρος της υποκειμενικότητας της έχει ανάγκη την αλήθεια για να συνεχίσει να ζει, έχοντας επίγνωση πως η ζωή έτσι αποκτά νόημα.

SevenArt

2011-08-31