28/2:Παγκόσμια Ημέρα Σπανίων Παθήσεων
Πολλά εμπόδια αντιμετωπίζουν οι έλληνες πάσχοντες από σπάνιες παθήσεις στην πρόσβασή τους στην κατάλληλη θεραπεία, η ένταξη των «ορφανών φαρμάκων» στη θετική λίστα των φαρμάκων γίνεται με καθυστέρηση, ενώ πολλοί εξ αυτών αναγκάζονται να πληρώνουν από την τσέπη τους τη θεραπεία.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Σπανίνων Παθήσεων (28/2), η Επιστημονική Εταιρεία Σπανίων Παθήσεων και Ορφανών Φαρμάκων (ΕΕΣΠΟΦ) κατά τη διάρκεια συνέντευξης τύπου που παραχώρησε αναφέρθηκε στα καθημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πάσχοντες από σπάνιες παθήσεις στην Ελλάδα.
Οι έλληνες ασθενείς υπολογίζονται σε ένα εκατομμύριο περίπου και παρότι ανήκουν στην κατηγορία των χρονίως πασχόντων αναγκάζονται να καλύπτουν μόνοι τους το θεραπευτικό κόστος, ενώ πολλοί ταλαιπωρούνται λόγω της μείωσης των προϋπολογισμών των νοσοκομείων και του μηνιαίου πλαφόν της συνταγογράφησης. Επιπλέον, πολλοί βιώνουν την αγωνία ότι αν και μπορεί να είναι διαγνωσμένοι με σπάνια πάθηση, δεν είναι σίγουρο πως υπάρχει η θεραπεία που θα βελτιώσει την ποιότητα ζωής τους ή και θα τους κρατήσει στη ζωή.
«Ένα σημαντικό πρόβλημα είναι η καθυστέρηση πρόσβασης των ελλήνων ασθενών στις καινοτόμες θεραπείες, λόγω της μεγάλης καθυστέρησης που υπάρχει στην έκδοση της θετικής λίστας. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων έχει εγκρίνει ήδη από το 2010 μία σειρά από ορφανά φάρμακα τα οποία δεν έχουν, όμως, διατεθεί ακόμη στη χώρα μας, με αποτέλεσμα χιλιάδες ασθενείς με σπάνιες παθήσεις να βρίσκονται σε κίνδυνο για τη ζωή τους», εξηγεί η πρόεδρος του Συλλόγου για την Κυστική Ίνωση, Αγγελική Πρεφτίτση.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στις ΗΠΑ, είναι εγκεκριμένα περίπου 243 φάρμακα από το 1983, αλλά στην Ευρωπαϊκή Ένωση καθυστέρησε να δημιουργηθεί ένα ανάλογο περιβάλλον για την παραγωγή των σκευασμάτων. Η αρμόδια Επιτροπή του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων δημιουργήθηκε το 2000 και έκτοτε έχει δεχθεί 1.235 αιτήσεις και στον μέχρι πρότινος ανηρτημένος κατάλογο του υπάχουν 75 «ορφανά» φάρμακα. Στην Ελλάδα επισήμως κυκλοφορούν μόνο τα 43. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλα 11 που εισάγονται μέσω του ΙΦΕΤ, διότι οι παρασκευάστριες εταιρίες δεν δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Και φυσικά όλα τα υπόλοιπα δεν κυκλοφορούν καθόλου στη χώρα μας.
Το μέσο ετήσιο κόστος θεραπείας ανά πάσχοντα από σπάνια νόσο, ανέρχεται στην Ευρώπη στα 32.500 ευρώ. Λόγω της μικρής συχνότητας των νοσημάτων ωστόσο, η φαρμακευτική δαπάνη για τις σπάνιες νόσους δεν ξεπερνά το 4% της συνολικής φαρμακευτικής δαπάνης.
Παρά το γεγονός ότι στο 7ο ευρωπαϊκό πλαίσιο, οι σπάνιες παθήσεις έχουν χαρακτηριστεί ως πρώτη προτεραιότητα της ΕΕ (και αυτό γιατί, αν μια σπάνια πάθηση μείνει αθεράπευτη το κόστος για το κράτος είναι πολύ μεγαλύτερο από το να την θεραπεύσει), η Ελλάδα δεν διαθέτει ακόμα εθνικό πλαίσιο κινήτρων για την κυκλοφορία και διάθεση ορφανών φαρμάκων, όπως ορίζεται από τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς.
«Όταν μιλάμε για `σπάνιες παθήσεις` αναφερόμαστε σε ένα ευρύ φάσμα παθήσεων, που η κάθε μία αφορά εξαιρετικά μικρό αριθμό πασχόντων. Το γεγονός, ωστόσο, ότι οι σπάνιες παθήσεις είναι 6.000 έως 8.000, ανεβάζει σημαντικά τον συνολικό αριθμό των πασχόντων. Εκτιμάται ότι σήμερα στην Ελλάδα οι `σπάνιοι ασθενείς` ανέρχονται σε σχεδόν ένα εκατομμύριο», επισημαίνει ο πρόεδρος της ΕΕΣΠΟΦ, καθηγητής Πνευμονολογίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Δημοσθένης Μπούρος.
Ουσιαστικά, οι σπάνιες παθήσεις αφορούν νόσους που αποδίδονται σε γονιδιακές αλλοιώσεις με σημαντική πιθανότητα κληρονομικής μετάδοσής τους, οι οποίες οδηγούν σε αυξημένη νοσηρότητα, μείωση του προσδόκιμου επιβίωσης και ανάγκη για συνεχή θεραπεία. «Λόγω της σπανιότητάς τους, πολλά από τα νοσήματα αυτά δεν είναι γνωστά στον ιατρικό κόσμο. Ένας γιατρός μπορεί να έχει διδαχθεί ορισμένα από αυτά στην Ιατρική Σχολή, αλλά να μην τα έχει συναντήσει στην καθημερινή πράξη. Έτσι, σε ορισμένες περιπτώσεις η διάγνωση μίας σπάνιας πάθησης, μπορεί να γίνει έπειτα από 10 ή 15 χρόνια», εξηγεί ο κ. Μπούρος.
Σύμφωνα μάλιστα με έρευνα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για τις Σπάνιες Παθήσεις, το 25% των ασθενών χρειάστηκαν από 5 έως 30 χρόνια μέχρι να διαγνωστεί η ασθένεια. Στο 40% των ασθενών έγινε αρχικά λανθασμένη διάγνωση της νόσου και υποβλήθηκαν σε λανθασμένη αγωγή, όπως χειρουργική επέμβαση ή ακόμη και ψυχιατρική θεραπεία. Αξιοσημείωτο είναι επίσης, πως υπάρχουν μόνο μερικές δεκάδες θεραπείες που έχουν αναπτυχθεί.
Εντυπωσιακή είναι και η επισήμανση των ειδικών σχετικά με το ψυχικό και συναισθηματικό κόστος που έχει για τους ασθενείς η διαδικασία μέχρι τη διάγνωση. Σύμφωνα με αναφορές, οι ίδιοι οι ασθενείς διαχειρίζονται ηπιότερα το γεγονός ότι δεν υπάρχει θεραπεία για την διαγνωσμένη πάθησή τους, σε σχέση με την συναισθηματική αναστάτωση που βιώνουν όλο το χρονικό διάστημα μέχρι να διαγνωστεί η ασθένειά τους.
