Υπέρ της θέσπισης θαλάσσιων ζωνών, συμπεριλαμβανομένων των αποκλειστικών οικονομικών ζωνών (ΑΟΖ), στη Μεσόγειο, τάσσεται μελέτη της Κομισιόν, θεωρώντας ότι θα μπορούσε να ωφελήσει τη Γαλάζια Ανάπτυξη και τις γενικότερες πρωτοβουλίες βιωσιμότητας.

Η μελέτη εξετάζει το κόστος και τα οφέλη της θέσπισης θαλάσσιων ζωνών στη Μεσόγειο και αναλύει τις συνέπειες της καθιέρωσης ΑΟΖ για διάφορες θαλάσσιες δραστηριότητες. Οι ΑΟΖ θα μπορούσαν να συμβάλουν σε μια αποτελεσματικότερη πολιτική χωροταξικού σχεδιασμού, η οποία θα προσέλκυε επενδύσεις και περαιτέρω οικονομικές δραστηριότητες, τονίζει η Επιτροπή.

Σύμφωνα με την επίτροπο Θαλάσσιας Πολιτικής και Αλιείας, Μαρία Δαμανάκη, υπάρχουν τεράστιες αναξιοποίητες δυνατότητες στη Μεσόγειο Θάλασσα, οι οποίες θα μπορούσαν να ευοδωθούν με τη θέσπιση αποκλειστικών οικονομικών ζωνών (ΑΟΖ). «Η ανακήρυξη και η θέσπιση θαλάσσιων ζωνών παραμένει κυριαρχικό δικαίωμα κάθε παράκτιου κράτους», είπε, προσθέτοντας, όμως, ότι αποτελεί κοινή μας ευθύνη να διασφαλίσουμε ότι θα υπάρξουν οι κατάλληλες συνθήκες για την ανάπτυξη της γαλάζιας οικονομίας.
Ερωτηθείσα σχετικά με τη στάση της Τουρκίας, η κ. Δαμανάκη απάντησε ότι θα ήταν προς όφελος της Τουρκίας και της ΕΕ να επικυρώσει η Αγκυρα τη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), κάτι που θα διευκόλυνε πολύ την κατάσταση. Πρόσθεσε ότι η ΕΕ διεξάγει διμερή διάλογο με την Τουρκία και στο πλαίσιο αυτό εξετάζονται τα διάφορα ζητήματα. Οπως είπε, στις συζητήσεις της Κομισιόν με τις ελληνικές αρχές θα πρέπει να διευκρινιστεί ποιες είναι οι προθέσεις της Ελλάδας, καθώς είναι προς όφελος της Ελλάδας, των κρατών μελών της ΕΕ και όλων των μεσογειακών χωρών να προχωρήσουμε σε διαδικασίες καθιέρωσης ΑΟΖ.

Σημείωσε επίσης ότι έχει γνώση των ανησυχιών και των θέσεων ορισμένων μεσογειακών χωρών που θα πρέπει όμως, όπως επέμεινε, να συζητηθούν με βάση τις ισχύουσες αρχές.
Η Επίτροπος είπε ακόμη ότι η Επιτροπή προσπαθεί να διευκολύνει την επίτευξη συμφωνίας με ένα κοινό πλαίσιο διαλόγου και με τα κράτη μέλη, ώστε να αποφεύγονται πιθανές αντιπαραθέσεις και να εξευρεθούν οι καλύτερες δυνατές λύσεις.

Η μελέτη της Κομισιόν δεν περιλαμβάνει το Αιγαίο και την νοτιοανατολική Μεσόγειο. Περιορίζεται στα θαλάσσια ύδατα μεταξύ Ισπανίας και Γαλλίας, στην Αδριατική και το Ανατολικό Ιούνιο (Ιταλία, Ελλάδα, Αλβανία, Κροατία, Μαυροβούνιο), και στα στενά Σικελίας-Μάλτας (Ιταλία, Μάλτα, Τυνησία).
Η μελέτη εστιάζει στις ευκαιρίες που μπορούν να προσφέρουν οι ΑΟΖ και άλλες παρόμοιες ζώνες από πλευράς οικονομικού κόστους και οφέλους, βιωσιμότητας και διακυβέρνησης του θαλάσσιου χώρου, και τονίζει ότι αυτές θα πρέπει να εξεταστούν στο πλαίσιο της ατζέντας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη Γαλάζια Ανάπτυξη.

Σύμφωνα με την Κομισιόν, η ευρωπαϊκή στρατηγική για τη Γαλάζια Ανάπτυξη αποσκοπεί στη δημιουργία βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης και απασχόλησης στον θαλάσσιο και ναυτιλιακό κλάδο, η οποία θα συμβάλει την οικονομική ανάκαμψη της Ευρώπης. Αυτοί οι οικονομικοί κλάδοι παρέχουν απασχόληση σε 5,4 εκατομμύρια άτομα και εξασφαλίζουν συνολική ακαθάριστη προστιθέμενη αξία περίπου 500 δισ. ευρώ. Μέχρι το 2020, οι τιμές αυτές αναμένεται να αυξηθούν σε 7 εκατομμύρια και περίπου 600 δισ. ευρώ αντίστοιχα. Η στρατηγική υπογραμμίζει τους πέντε τομείς με το μεγαλύτερο αναπτυξιακό δυναμικό: γαλάζια ενέργεια, υδατοκαλλιέργειες, θαλάσσιος, παράκτιος τουρισμός και κρουαζιέρες, θαλάσσιοι ορυκτοί πόροι και γαλάζια βιοτεχνολογία.

Όπως επισημαίνεται στη μελέτη, μεγάλο τμήμα της θαλάσσιας επιφάνειας της Μεσογείου βρίσκεται σήμερα εκτός της δικαιοδοσίας ή της κυριαρχίας των παράκτιων κρατών. Συνεπώς, παραμένει σε μεγάλο βαθμό απροστάτευτο όσον αφορά τους έμβιους υδρόβιους πόρους και το θαλάσσιο περιβάλλον τους. Παράλληλα, η ορθή οικονομική ανάπτυξη είναι δύσκολη μέσα σε ένα αβέβαιο κανονιστικό πλαίσιο.

Το 2002, στην Παγκόσμια Διάσκεψη Κορυφής για την Αειφόρο Ανάπτυξη στο Γιοχάνεσμπουργκ, η παγκόσμια κοινότητα δεσμεύθηκε να διατηρήσει την παραγωγικότητα και τη βιοποικιλότητα σημαντικών και ευάλωτων θαλάσσιων και παράκτιων περιοχών, τόσο εντός όσο και εκτός εθνικής δικαιοδοσίας. Ωστόσο, δεν υπάρχει κανένα συγκεκριμένο νομικό καθεστώς για την εφαρμογή των σχετικών διατάξεων της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), ιδίως όσον αφορά την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος στις περιοχές που βρίσκονται εκτός εθνικής δικαιοδοσίας. Το ζήτημα εξετάζεται στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών από το 2006.

Η υπαγωγή μεγαλύτερου τμήματος της Μεσογείου Θαλάσσης στη δικαιοδοσία των κρατών μελών της ΕΕ θα διασφαλίσει ότι στις περιοχές αυτές θα εφαρμόζονται οι κανονισμοί της ΕΕ για την αλιεία, το περιβάλλον και τις μεταφορές και θα υπάρξει ως εκ τούτου υψηλότερο επίπεδο προστασίας, καταλήγει η Επιτροπή.

www.sigmalive.com

2013-07-13