Με πολλά ανοιχτά σημεία παρουσιάστηκε χθες στο υπουργικό συμβούλιο το πακέτο του υπουργείου Περιβάλλοντος για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων, που αναμένεται να πάρει τη μορφή σχεδίου νόμου και να κατατεθεί στη Βουλή στις 28 Ιουλίου.

Με βασικά «όπλα» την αμνηστία για 20 ή και 40 χρόνια, ανάλογα με το είδος της παρανομίας, και τις σημαντικές μειώσεις προστίμων, που φτάνουν έως και το 90%, η κυβέρνηση «κλείνει» το μάτι σε περίπου ένα εκατομμύριο ιδιοκτήτες αυθαιρέτων, από τους οποίους εκτιμάται ότι το 70% έχουν κάνει υπερβάσεις στη νόμιμη οικοδομική άδεια, που αφορούν κυρίως την κάλυψη του οικοπέδου και το ύψος της νέας οικοδομής. Οι υπόλοιποι έχουν ακίνητα που λόγω των μικρών τους διαστάσεων δεν έχουν δικαίωμα έκδοσης οικοδομικής άδειας, ενώ δεν είναι αμελητέο το ποσοστό αυτών που έχουν καταπατήσει δημόσια δασική γη.

Οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να καταθέσουν φάκελο για την τακτοποίηση του ακινήτου τους μέχρι τις 31/12/2011, αλλά θεωρείται βέβαιο ότι θα δοθεί παράταση, όπως έγινε και με τους ημιυπαίθριους.

Οι προτάσεις που παρουσιάστηκαν χθες καλύπτουν όλες τις υποκατηγορίες, με την προϋπόθεση ότι τα κτίσματα έχουν κατασκευαστεί ώς τις 28/4/2010, ημερομηνία εφαρμογής του νόμου για παρανομίες σε ημιυπαίθριους.

Σε μια προσπάθεια να εξευμενιστεί το ΣτΕ, προβλέπεται ότι από την 1/1/2012 όλες οι μεταβιβάσεις ακινήτων θα συνοδεύονται από δήλωση του ιδιοκτήτη αλλά και του επιβλέποντος μηχανικού ότι το μεταβιβαζόμενο κτίσμα δεν έχει παρανομίες στη δόμηση. Το μέτρο προβάλλεται ως «κόκκινη γραμμή» για την αποτροπή δημιουργίας νέας γενιάς αυθαιρέτων.

Δίνεται επίσης έμφαση στο «περιβαλλοντικό ισοζύγιο», που θα αντισταθμίσει την οικολογική επιβάρυνση, σε συνδυασμό με την ασαφή διατύπωση, που προβλέπει μεν κατεδαφίσεις όλων των κτισμάτων που βρίσκονται σε δάση και άλλες προστατευόμενες ζώνες, αλλά αφήνει κι ένα «παραθυράκι» για εξαιρέσεις που μένει να αποσαφηνιστούν στο νομοσχέδιο.

Οι παρανομίες σε κτήρια χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες:

* Τα εντός σχεδίου, που εξαιρούνται από την κατεδάφιση για 40 χρόνια.

*Τα εκτός σχεδίου, όπου η εξαίρεση περιορίζεται στα 20 χρόνια.

Τα χωρίς άδεια

Ειδικά για ακίνητα που έχουν κατασκευαστεί χωρίς άδεια, γιατί βρίσκονται σε οικόπεδα που δεν είναι άρτια και οικοδομήσιμα, προβλέπεται η δυνατότητα μόνιμης τακτοποίησης, αφού οι ιδιοκτήτες αυτής της κατηγορίας έχουν να επιλέξουν δύο εναλλακτικές λύσεις για να καλύψουν τα τετραγωνικά που λείπουν από το ακίνητό τους:

* Να αγοράσουν ακίνητο που συνορεύει ή απλώς βρίσκεται στον ίδιο δήμο.

* Να πληρώσουν, με τη μορφή προστίμου, στο δήμο το ποσόν που αντιστοιχεί για να γίνει το οικόπεδό τους άρτιο και οικοδομήσιμο.

Η διαδικασία τακτοποίησης θα γίνει κατά τα πρότυπα των ημιυπαίθριων, που απέδωσαν ανέλπιστα έσοδα. Εως τώρα έχουν υποβληθεί 630.000 αιτήσεις, που εκτιμάται ότι αφορούν περίπου 900.000 χώρους, ενώ από τα παράβολα το Δημόσιο έχει εισπράξει περίπου 175.000 ευρώ. Τα πρόστιμα που έχει εισπράξει ώς τώρα το «Πράσινο Ταμείο» ανέρχονται σε 550 εκατ ευρώ. Και υπολογίζεται να φτάσουν το ένα δισ. ώς το τέλος του χρόνου. Οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων που θα ενταχθούν στην προωθούμενη ρύθμιση, πέρα από τα δικαιολογητικά, οφείλουν να καταβάλουν «τσιμπημένο» παράβολο, που κυμαίνεται από 500-2.000 ευρώ, ανάλογα με την παράνομη επιφάνεια και τη χρήση του ακινήτου (κύρια κατοικία, εξοχικό, επαγγελματικός χώρος, κ.λπ.).

Το δέλεαρ, εκτός από την «άφεση αμαρτιών», είναι το ψαλίδισμα του προστίμου, που δεν περιγράφεται με σαφήνεια στο ενημερωτικό σημείωμα του υπουργείου, αλλά προκύπτει από τα παραδείγματα που αναφέρει. Δεν γίνεται επίσης αναφορά σε πρόστιμα διατήρησης, οδηγώντας στην εκτίμηση ότι βαίνουν προς κατάργηση.

Μείωση 90%

Η μείωση των προστίμων φτάνει και το 90% για αυθαίρετα που έχουν κατασκευαστεί μετά την 1η/1/2004 και με βάση το νόμο το πρόστιμο ανέγερσης ήταν το 100% της τιμής ζώνης, που σημαίνει 150.000 ευρώ για αυθαίρετο 100 τετραγωνικών που βρίσκεται σε περιοχή με τιμή ζώνης 1.500 ευρώ ανά τετραγωνικό.

Το προβλεπόμενο πρόστιμο διατήρησης αντιπροσώπευε το 50% του προστίμου ανέγερσης και στο συγκεριμένο παράδειγμα ήταν 75.000 ευρώ το χρόνο! Τα ποσά ήταν υψηλά για να λειτουργήσουν αποτρεπτικά στη δημιουργία νέων αυθαιρέτων, στην πράξη όμως δεν απέδωσαν, γιατί ήταν εξοντωτικά και δύσκολα καταλογίζονταν από τις αρμόδιες πολεοδομίες.

Ωστόσο για παλαιότερα αυθαίρετα δεν είναι σαφές το ποσό της μείωσης του προστίμου. Για παράδειγμα, αυθαίρετο 100 τετραγωνικών στον Αυλώνα, που έχει κατασκευαστεί ώς τις 31/12/2003, οφείλει πρόστιμο ανέγερσης 2.900 ευρώ και πρόστιμο διατήρησης 580 ευρώ το χρόνο. Βεβαίως, αν δεν έχουν καταβληθεί, επιβαρύνονται με τις προβλεπόμενες προσαυξήσεις. *

Της ΧΑΡΑΣ ΤΖΑΝΑΒΑΡΑ/enet.gr