Ο κινηματογράφος στη Λευκάδα

Του Ηλία Γεωργάκη

``Aπολλωνας``, ``Πάνθεον``, ``Φοίνικας``. Μια εποχή. Μια ζωή. Μια ανάμνηση. Λες και ήταν χτες. Οι μπουκαμβίλιες και οι βασιλικοί στις φεγγαρόλουστες νύχτες του θερινού Απόλλωνα, ο μαΐστρος στον `Φοίνικα`, τα καλαμπούρια και οι ατάκες στο `Πάνθεον `, τα καουμπόικα, τα αστυνομικά, ο Βέγγος, ο Ξανθόπουλος, ο Λουι Ντε Φυνές, Η ΄τρύπα` στον θερινό Απόλλωνα. Οι λαϊκές απογευματινές. Οι πρώτες ταινίες σε ασπρόμαυρο. Η μαγεία του σινεμά.

Οπως γράφει ο Πανος Ροντογιάννης στις ΄Πρωτευουσες της Λευκάδας``(1988), τον κινηματόγραφο(οπως τον έλεγαν οι γυναικούλες), τον έφερε στη Λευκάδα πριν απο το 1924 ένας Πρεβεζάνος επιχειρηματίας που λεγόνταν Καρτεζίνης. Αυτός είχε αντιπρόσωπο του στη Λευκάδα έναν άλλο Πρεβεζάνο, τον Θανάση Μπανό, στον οποίο έστελνε τις ταινίες που πρόβαλλε πρώτα στην Πρέβεζα. Για αίθουσα προβολής το χειμώνα είχε μια πρώην αποθήκη ξυλείας του Σπύρου Τζεβελέκη, που μεταρρυθμισμένη αργότερα και μετά ανοικοδομημένη εγινε η αιθουσα του κινηματογράφου `΄Πάνθεον`, στο τρίτο απο τα δεξιά στενό μετά την κεντρική πλατεία προς παραλία. Το καλοκαιρι χρησιμοποιούνταν ενα καφενεδάκι, που βρισκονταν στη ΒΔ γωνία της πλατείας λιμένος. Το Μαη του 1924 οι αδελφοί Πέτρος και Χαράλαμπος Γατζίας ποτέ Ιωάννου, που ειχαν το παρανόμι Φραντζαίοι και αναφεόταν ως πλοίαρχοι, αγόρασαν με το υπ΄αριθμ`. 59050/11/. 5/1924 συμβόλαιο του συμβολαιογράφου Λευκάδας Δημητ.Π. Κατωπόδη απο τον Επαμεινώντα Πολίτη, αλλοτε δήμαρχο Λευκάδας, το καφενεδάκι στην ΒΔ γωνια της πλατειας λιμένος, το οποίο ο Πολίτης είχε σκαριάσει κατα το 1916-1917 σε χώρο που ανήκε στην λιμενική επιτροπή Λευκάδος. Σ΄αυτο το καφεναδάκι γινοταν οι προβολές του Καρτεζίνη και συνεχίστηκαν τα καλοκαίρια απο ` τους αδελφούς Γατζία, που ειχαν κλείσει με σανίδες ενα χωρο μπροστά στο καφενείο κι εστηκαν κατα τον γραιολεβάντε το πανί της προβολης. Μερικές καρέκλες, παλιές οι πιο πολλές και μερικοι πάγκοι εξυπηρετούσαν τους ηλικιωμένους θεατές. Οι μικροί καθόνταν διπλοπόδι στο χώμα. Ο υπαίθριος αυτός κινηματογράφος δουλεψε ως το 1935 ενω το καφενεδάκι κατεδαφίστηκε το καλοκαίρι του 1948 μετα το σεισμό.

Τους Φραντζαίους διαδεχτηκαν οι αδελφοι Γιαννουλάτου με το παράνομα `Χασιανοί` που ηταν οι ιδρυτές του θρυλικου `Πάνθεον``.

Παραλληλα ο εμπορος Διονύσης Σκληρός εχτισε το 1928 το κινηματοθέατρο `Απολλων`. Ο Σκληρός ηταν ο πρωτος που εφερε όμιλούσες΄ταινίες. Τον διαδέχθηκαν τα παιδιά του ο Σπύρος και Γιωργος Σκληρός που ειχαν τον τον θερινό `Απολλωνα` λίγο πιο κάτω απο την Κατω Βρύση, απεναντι απο το ξενοδοχείο ΄Σαντα Μαύρα`. Με τους Γιαννουλάτους συνεργάστηκαν αρκετό καιρό οι αδελφοί Θανάσης και Πάνος Τσιρίμπασης που κατασκευασαν κατοιπν δικο τους υπαιθριο καλοκαιρινο κινηματογράφο με το όνομα `Φοινιξ` στην παραλιακη πλατεία, στη θεση Μαϊστράτο.