«Μεσοπρόθεσμες» αλλαγές στους στόχους του προϋπολογισμού εξαφάνισαν, εν μια νυκτί, μαύρη τρύπα ύψους 4,5 δισ. ευρώ (3,38 δισ. από τα έσοδα και 1,1 δισ. από δαπάνες) που θα εμφάνιζε ο προϋπολογισμός, αν ίσχυαν οι στόχοι του μνημονίου, εμφανίζοντας μάλιστα και μείωση 6% στο έλλειμμα έναντι του -νέου - στόχου.

Η μείωση του ελλείμματος προκύπτει μόνο μετά την αναθεώρηση του στόχου του επταμήνου από τα 13,450 δισ. ευρώ που ήταν πριν από την έγκριση του Μεσοπρόθεσμου, στα 16,475 δισ. ευρώ. Με το νέο στόχο, όμως, το έλλειμμα των 15,513 δισ. ευρώ του προϋπολογισμού εμφανίζεται μειωμένο κατά 6%.

Το συνολικό αποτέλεσμα διαμορφώθηκε από επιμέρους αλλαγές σε σχέση με το μνημόνιο, που κατεβάζουν κατά 1,5 δισ. ευρώ το στόχο για τα έσοδα, ανεβάζουν κατά 550 εκατ. ευρώ το στόχο για τις δαπάνες και έχει περικοπεί κατά 1 δισ. ευρώ ο προϋπολογισμός του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων, με αποτέλεσμα η εικόνα να βελτιώνεται σημαντικά σε σύγκριση με τους προηγούμενους έξι μήνες του χρόνου.

Με βάση, λοιπόν, τους νέους στόχους, τα έσοδα προ των επιστροφών φόρων συνεχίζουν να «πάσχουν», φτάνοντας τα 29,94 δισ. ευρώ, καταγράφοντας μείωση 4,5% σε σύγκριση με το ίδιο διάστημα του 2010, τα οποία είχαν διαμορφωθεί στα 31,35 δισ. ευρώ.

Πάντως, τα συνολικά έσοδα εμφανίζονται να παρουσιάζουν οριακή αύξηση έναντι του αναθεωρημένου στόχου του επταμήνου, που προβλέπει έσοδα 26,876 εκατ. ευρώ, ενώ και ο ετήσιος στόχος αύξησης αναθεωρήθηκε, από το 5,6% που ήταν ως το Ιούνιο, στο 2,9%.

Τα καθαρά έσοδα έφτασαν στο επτάμηνο τα 26,847 δισ. ευρώ, από 28,671 δισ. ευρώ, καταγράφοντας μείωση κατά 6,4%. Βρίσκονται, δε, οριακά κάτω από το νέο στόχο για το επτάμηνο, που προβλέπει έσοδα 26,876 δισ. ευρώ, ενώ ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των εσόδων αναθεωρήθηκε προς τα κάτω στο 5,6%, από 8,5% που ήταν έως τον Ιούνιο.

Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, η υστέρηση των εσόδων σε επίπεδο επταμήνου οφείλεται κυρίως στη μεγαλύτερη από την προβλεπόμενη, κατά την περίοδο σύνταξης του προϋπολογισμού, ύφεση, στη μη επανάληψη των εισπράξεων τελών κυκλοφορίας κατά 393 εκατ. ευρώ τον Ιανουάριο, αφού φέτος δεν δόθηκε η ίδια παράταση στην εξόφληση των τελών, στις μειωμένες εισπράξεις από παρακράτηση φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων κατά το τρέχον έτος, λόγω της ευνοϊκότερης φορολόγησης βάσει του νέου φορολογικού νόμου και στη μείωση των εισοδημάτων και, τέλος, στις αυξημένες επιστροφές φόρων, λόγω συμψηφισμού εκκρεμοτήτων παρελθόντων ετών.

Αντίστοιχα, οι πρωτογενείς δαπάνες έφτασαν στο επτάμηνο τα 30,134 δισ. ευρώ, καταγράφοντας αύξηση κατά 4,7% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2010, όταν οι δαπάνες είχαν φτάσει τα 28,8 δισ. ευρώ. Πάντως, είναι και σε αυτή την περίπτωση οριακά μειωμένες σε σύγκριση με το νέο στόχο, που θέλει τις πρωτογενείς δαπάνες στα 41,235 δισ. ευρώ.

Ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των πρωτογενών δαπανών αναθεωρήθηκε σημαντικά και, από αύξηση στο 6,6% που ίσχυε έως τον Ιούνιο, τώρα προβλέπει αύξηση μόνο 0,7%. Στο πλαίσιο του γενικότερου κουρέματος των δαπανών, οι ετήσιες εξοπλιστικές δαπάνες μειώθηκαν άλλα 100 εκατ., φτάνοντας το 1,5 δισ. ευρώ, από 1,6 δισ. ευρώ που ήταν μέχρι και τον Ιούνιο, ενώ ο ετήσιος ρυθμός αύξησης μειώθηκε από το 57,3% στο 47,5%.

Οι δαπάνες για τόκους εμφανίζονται επίσης αυξημένες κατά 14,6% και φτάνουν στο επτάμηνο στα 10,21 δισ. ευρώ, από 8,91 δισ. ευρώ το ίδιο διάστημα του 2010. Η δαπάνη για τόκους είναι ελαφρά αυξημένη από τον αναθεωρημένο στόχο για το επτάμηνο του 2011, όπου οι δαπάνες για τόκους θα έπρεπε να είναι 10,047 δισ. ευρώ.

Ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των δαπανών για τόκους αναθεωρήθηκε, επίσης, προς τα πάνω σε αναμενόμενη αύξηση 21%, από 20,4% που ήταν μέχρι και τον Ιούνιο. Με βάση όλα αυτά, οι συνολικές δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού καταγράφουν αύξηση 7,1%, φτάνοντας τα 40,9 δισ., από 38,2 δισ. το 2010. Η αύξηση οφείλεται κυρίως:

* Στις αυξημένες δαπάνες για τόκους κατά 1.305 εκατ. ευρώ.

* Στις αυξημένες επιχορηγήσεις στα Ασφαλιστικά Ταμεία, εξαιτίας της μείωσης των εσόδων τους από ασφαλιστικές εισφορές κατά 1.691 εκατ. ευρώ.

* Στον ΟΑΕΔ για την καταβολή επιδομάτων ανεργίας κατά 301 εκατ. ευρώ και

* στα νοσοκομεία κατά 779 εκατ. ευρώ (535 εκατ. ευρώ για την πληρωμή των προμηθειών του έτους 2011 και 244 εκατ. ευρώ για την καταβολή οφειλών από προμήθειες παρελθόντων ετών).

Ειδικότερα, οι πρωτογενείς δαπάνες είναι αυξημένες κατά 4,7% ή κατά 1.350 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω των αυξημένων επιχορηγήσεων στα ασφαλιστικά ταμεία (κυρίως στον ΟΓΑ κατά 411 εκατ. ευρώ και στο ΙΚΑ κατά 1.217 εκατ. ευρώ), στον ΟΑΕΔ κατά 301 εκατ. ευρώ και στα νοσοκομεία κατά 535 εκατ. ευρώ.

Μείωση στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων

Μεσοπρόθεσμη αναπροσαρμογή υπέστη ο προϋπολογισμός του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων για το 2011, ο οποίος, ως γνωστόν, μειώνεται περαιτέρω κατά 1 δισ. ευρώ.

Με βάση αυτό, τα έσοδα του ΠΔΕ φτάνουν το 1,173 δισ. ευρώ και καταγράφουν για το επτάμηνο μείωση 8,1% σε σύγκριση με το ίδιο διάστημα του 2011, όταν τα έσοδα έφταναν το 1,276 δισ. ευρώ. Το έσοδα του προγράμματος είναι ελαφρώς κατώτερα και από τα αναμενόμενα 1,23 δισ. ευρώ που ήταν ο αναθεωρημένος στόχος του μνημονίου, ενώ ο ετήσιος ρυθμός αύξησης αναθεωρήθηκε οριακά στο 27,8%, από 27,7% που ήταν έως τον Ιούνιο.

Μείωση των δαπανών κατά 37,6%

Η έκπληξη κρύβεται όμως στις δαπάνες του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων, οι οποίες έφτασαν, στο διάστημα Ιανουαρίου - Ιουλίου, τα 2,62 δισ. ευρώ, από 4,2 δισ. ευρώ το ίδιο διάστημα του 2010, καταγράφοντας μείωση κατά 37,6%. Εκπληξη προκαλεί και το γεγονός ότι ο ρυθμός μεταβολής των δαπανών σε μια χρονιά κατά την οποία η μόνη αναπτυξιακή δυναμική θα διατηρείται από τις δημόσιες επενδύσεις, υπολογίζεται ότι θα είναι αρνητικός -10,6%, έναντι της πρόβλεψης που υπήρχε μέχρι και τον Ιούνιο για ετήσια οριακή αύξηση κατά 0,6%.

Αυξήθηκε κατά 4% το ταμιακό έλλειμμα
 

Σύμφωνα με στοιχεία που ανακοίνωσε χθες η Τράπεζα της Ελλάδας, το ταμιακό έλλειμμα για το επτάμηνο Ιανουαρίου - Ιουλίου έφτασε τα 15.022 εκατ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 14.439 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2010, καταγράφοντας αύξηση κατά 4%. Κατά την περίοδο αυτή, τα έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού διαμορφώθηκαν σε 27.303 εκατ. ευρώ, από 27.890 εκατ. ευρώ πέρυσι.

Οσον αφορά στις δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού, αυξήθηκαν σε 40.862 εκατ. ευρώ, έναντι 37.887 εκατ. ευρώ την περίοδο Ιανουαρίου - Ιουλίου 2010.

Μόνο «σωσίβιο» τα νέα μέτρα

Η πρόσκαιρη ωραιοποίηση του στόχου του δημοσιονομικού ελλείμματος -ελέω Μεσοπρόθεσμου- εξαντλεί το χρόνο ζωής της από τους επόμενους μήνες, κατά τους οποίους ο προϋπολογισμός θα πρέπει να ενσωματώσει τα πρόσθετα μέτρα ύψους 6,7 δισ. ευρώ που έχουν επίσης προϋπολογιστεί για τους επόμενους πέντε μήνες του χρόνου.

Μεταξύ των μέτρων, θα πρέπει να θυμηθούμε πρόσθετα φορολογικά έσοδα ύψους 3,1 δισ. ευρώ, που θα προέλθουν κυρίως:

* Από τη μείωση του αφορολογήτου από τις 12.000 στις 8.000 ευρώ.

* Από την έκτακτη εισφορά κοινωνικής αλληλεγγύης, που θα αντιστοιχεί σε φορολόγηση από 1% έως και 5% για το σύνολο των εισοδημάτων πάνω από τις 12.000 ευρώ.

* Το φόρο επιτηδεύματος για 1.000.000 ελεύθερους επαγγελματίες.

* Τις έκτακτες εισφορές σε σκάφη, πισίνες και μεγάλη ακίνητη περιουσία.

* Την αύξηση του ΦΠΑ από το 13% στο 23% στα είδη εστίασης και τα αναψυκτικά.

* Την αύξηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης του πετρελαίου κίνησης.

ΤΑΣΟΣ ΔΑΣΟΠΟΥΛΟΣ - tdas@naftemporiki.gr