Αρμαγεδών στις συντάξεις-Κάτω οι συντάξεις πάνω οι εισφορές
Του Ηλία Γεωργάκη
Επιδόματα αντί για συντάξεις θα παιρνουν οσοι συνταξιοδοτούνται από εφέτος ενώ αυξάνονται για ολους οι ασφαλιστικές εισφορές οδηγώντας σε νέα αφαίμαξη των εισοδημάτων.
Το ασφαλιστικό νομοσχέδιο- το οποίο δόθηκε σε δημόσια διαβούλευση και οδηγειται στη Βουλή- επιφέρει μεγάλες μειώσεις στις κύριες συντάξεις εως 30% (για όσους συνταξιοδοτηθούν μετά την ψήφιση του νέου ασφαλιστικού νόμου) .Οι μεγάλοι χαμένοι είναι οσοι εχουν πάνω από 25 έτη ασφάλισης και το μέσο εισόδημά τους ξεπερνά τα 1.000 ευρώ!!Παράλληλα προβλέπονται μειώσεις στις επικουρικές, στο ΕΚΑΣ, στο εφαπαξ, στις συντάξεις χηρείας καθώς και στα μερίσματα του δημοσίου. Επίσης επιβάλλεται εισφορά -χαράτσι 20% επί των ετησίων εισοδημάτων (μισθωτών, επαγγελματιών) από 1.1.2017 για τον κλάδο σύνταξης,αύξηση των εισφορών υπέρ της επικουρικής ασφάλισης κατά 1% το 2016-2018 και κατά 0,5% το 2019-2021 καθώς και αυξήσεις στις εισφορές περίθαλψης για μισθωτούς, ελεύθερους επαγγελματίες καθώς και αγρότες υπέρ του ΕΟΠΥΥ με αρχή την 1η Ιανουαρίου 2017.
Οι νέες δραματικές ανατροπές στις συντάξεις και στις εισφορές προστίθονται σε όσα η σημερινή κυβέρνηση προώθησε μετά τις εκλογές της 20ης Σεπτέμβρη, δηλαδή: μείωση της κατώτατης σύνταξης από τα 486 ευρω στα 392 ευρω ( και, ειδικά στους συνταξιούχους κάτω από τα 67, στα 150 - 338 ευρω ), αύξηση της εισφοράς υγειονομικής περίθαλψης των συνταξιούχων 2% στις κύριες συντάξεις και 6% στις επικουρικές, ουσιαστική κατάργηση της σύνταξης των ανασφάλιστων υπερηλίκων, επιπλέον 10% μείωση της σύνταξης κατ΄ έτος για όσους/ες συνταξιοδοτούνται πρόωρα, αύξηση στα ηλικιακά όρια συνταξιοδότησης έως και 17 χρόνια σε βάρος κατοχυρωμένων και θεμελιωμένων ασφαλιστικών δικαιωμάτων.Ειδικότερα:
ΚΥΡΙΕΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ:Η μείωση εως 30% στις νέες κύριες συντάξεις επέρχεται λόγω νέας μείωσης των ποσοστών αναπλήρωσης στο 40,7% στα 40 χρόνια ασφάλισης, αντί του 45% που πρότεινε αρχικά η κυβέρνηση, 60% που προβλεπόταν στους νόμους Λοβέρδου και 70% στον προηγούμενο Νόμο Ρέπα. Επίσης, λόγω υπολογισμού των συντάξιμων αποδοχών σε όλο τον εργασιακό βίο, αντί των 5 καλύτερων από την τελευταία 10ετία που ίσχυε στο ΙΚΑ, του τελευταίου μισθού που ίσχυε στις ΔΕΚΟ και τις τράπεζες και του μισθού του Οκτωβρίου του 2011 που ίσχυε για τους δημοσίους υπαλλήλους. Eιδικότερα προβλέπεται ότι οι συντάξεις όσων καταθέτουν αίτηση συνταξιοδότησης μέχρι την ημερομηνία έναρξης του νόμου, υπολογίζονται βάσει των διατάξεων που ίσχυαν έως τις 31/12/2014.
Όσοι αποχωρήσουν μετά την ψήφιση του σχετικού νόμου, ο υπολογισμός θα γίνει με βάση το νέο τρόπο. Ειδικά για τους ασφαλισμένους του ιδιωτικού αλλά και του δημόσιου τομέα που καταθέσουν αίτηση συνταξιοδότησης εντός του 2016, σε περίπτωση κατά την οποία το ακαθάριστο ποσό της κανονιζόμενης σύνταξης υπολείπεται κατά ποσοστό άνω του 20% του ποσού της σύνταξης που θα ελάμβαναν με βάση τις διατάξεις της συνταξιοδοτικής νομοθεσίας που ίσχυαν κατά την 31η Δεκεμβρίου 2014, το ήμισυ της διαφοράς αυτής καταβάλλεται στον δικαιούχο ως προσωπική διαφορά. Για όσους αποχωρήσουν εντός του 2017 και το 2018, η ανωτέρω προσωπική διαφορά ανέρχεται στο 1/3 της διαφοράς και στο ¼ αυτής, αντίστοιχα.Για τον υπολογισμό της ανταποδοτικής σύνταξης, ως συντάξιμες αποδοχές, θεωρούνται ο μέσος όρος των μηνιαίων αποδοχών του ασφαλισμένου για όλο τον ασφαλιστικό βίο του. Ειδικά όμως για όσους μισθωτούς, υπαλλήλους του Δημοσίου και στρατιωτικούς, θα συνταξιοδοτηθούν εντός του 2016, ως συντάξιμες αποδοχές λαμβάνονται υπόψη ο μέσος μηνιαίος μισθός, που προκύπτει από το 2002 και μετά. Ετησίως, η περίοδος αναφοράς αυξάνεται κατά ένα έτος, προκειμένου να φθάσουμε στο σύνολο των μηνιαίων αποδοχών ολόκληρου του ασφαλιστικού βίου.Για τους ήδη συνταξιούχους, σε περίπτωση που το ποσό της σύνταξης, μετά τον επανυπολογισμό, είναι μεγαλύτερο από το σημερινό, η διαφορά καταβάλλεται σταδιακά, σε βάθος πενταετίας. Σε περίπτωση που είναι μικρότερο, παγώνει έως το 2017 και παραμένει ως "προσωπική διαφορά" από το 2018 και έως ότου μηδενιστεί η διαφορά.
ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ: Καταργείται η κατώτερη σύνταξης., που μέχρι τώρα ήταν 486 ευρώ με 15 χρόνια ασφάλισης και 4500 ένσημα.Καθιερώνεται η εθνική συνταξη η οποία διαμορφώνεται στα 384 ευρώ, για όσους θα έχουν στο εξής από 20 έτη ασφάλισης και άνω. Για περιπτώσεις συνταξιοδότησης με λιγότερα έτη, η εθνική σύνταξη θα είναι μικρότερη κατά 2% για κάθε έτος πριν από το 20ο. Έτσι, για όσους φεύγουν με 19 χρόνια θα ανέρχεται σε 376 ευρώ (-2%), στα 18 χρόνια θα φθάνει τα 368 ευρώ (- 4%), με 17 χρόνια τα 361 ευρώ (-6%), με 16 χρόνια τα 353 ευρώ (-8%) και με 15ετία τα 345 ευρώ (-10%).Σημαντική μείωση της Εθνικής προβλέπεται και για τις συντάξεις αναπηρίας (μειωμένες συντάξεις), καθώς τα 384 ευρώ θα λαμβάνουν μόνο όσοι έχουν ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω. Με ποσοστό αναπηρίας από 67% έως και 79,99% χορηγείται το 75% της Εθνικής σύνταξης, ενώ με ποσοστό αναπηρίας από 50% έως 66,99% θα χορηγείται το 50%. Για να λάβει κάποιος ασφαλισμένος Εθνική σύνταξη, απαιτείται επίσης, νόμιμη διαμονή στην Ελλάδα για τουλάχιστον 15 έτη, μεταξύ του 15ου και του έτους κατά το οποίο συμπληρώνεται το προβλεπόμενο όριο καταβολής της σύνταξης. Το ποσό της Εθνικής Σύνταξης μειώνεται κατά 1/40 για κάθε έτος που υπολείπεται των 40 ετών διαμονής στην Ελλάδα μεταξύ του 15ου και του έτους κατά το οποίο συμπληρώνουν το προβλεπόμενο όριο καταβολής της σύνταξης.
ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΕΣ:Προβλέπεται αύξηση εισφορών κατά μια μονάδα για μια τριετία, 0,5 της μονάδας για τους εργοδότες και 0,5 για τους εργαζόμενους από 1.6.2016 και μέχρι την 31.5.2019.Με στόχο την κάλυψη του ελλείμματος του Ενιαίου υπερ-επικουρικού στο οποίο εντάσσονται και τα Ταμεία Εφάπαξ και πλέον μετονομάζεται σε ΕΤΕΑΕΠ, προβλέπεται επίσης, διατήρηση της μισής μονάδας (από 0,25 για την κάθε πλευρά) από 1.6.2019 και μέχρι την 31.5.2022.Παράλληλα, στο σχέδιο προβλέπεται ότι οι ήδη καταβαλλόμενες κατά την δημοσίευση του νόμου επικουρικές συντάξεις αναπροσαρμόζονται, εφόσον το άθροισμα κύριας και επικουρικής σύνταξης του δικαιούχου υπερβαίνει το ποσό των χιλίων τριακοσίων (1300) Ευρώ.
ΕΙΣΦΟΡΕΣ: Σαρωτικές είναι οι αλλαγές στο ύψος αλλά και στην είσπραξη των εισφορών για το σύνολο των ασφαλισμένων, καθώς ορίζονται ενιαίοι κανόνες για μισθωτούς του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, εργαζόμενους με μπλοκάκι, δημοσιογράφους, αγρότες, ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους.
Το σχέδιο νόμου προβλέπει εισφορά 20% επί των ετησίων εισοδημάτων (μισθωτών, επαγγελματιών) από 1.1.2017 για τον κλάδο σύνταξης. Τα πρώτα 5 χρόνια της σταδιοδρομίας οι επαγγελματίες δικαιούνται εκπτώσεις στις εισφορές , ιδικά για τα πρόσωπα, παλαιούς και νέους ασφαλισμένους, τα οποία υπάγονται ή θα υπάγονταν σύμφωνα με τις γενικές ή ειδικές ή καταστατικές διατάξεις, όπως ίσχυαν ως την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου, στην ασφάλιση του Ε.Τ.Α.Α., καθώς και για τους οικονομολόγους ασφαλισμένους στον Ο.Α.Ε.Ε., και εγγεγραμμένους στο Οικονομικό Επιμελητήριο, το ποσοστό της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς για τον κλάδο κύριας σύνταξης ανέρχεται μηνιαίως σε ποσοστό 14% για τα πρώτα δύο (2) έτη από την πρώτη τους υπαγωγή στην ασφάλιση, σε ποσοστό 17% για τα επόμενα τρία (3) έτη και σε ποσοστό 20% για το διάστημα μετά το 5ο έτος της υπαγωγής τους στην ασφάλιση.Εκπτώσεις έως και κατά 50% για την τριετία 2017-2019 προβλέπονται επίσης για τους επιστήμονες ασφαλισμένους του ΕΤΑΑ .Για το διάστημα από την 1.1.2017 έως και την 31.12.2020 , για τους ελεύθερους επαγγελματίες του ΕΤΑΑ προβλέπεται έκπτωση της τάξης του 50% που θα ξεκινά από εισοδήματα έως 13.000 ευρώ (έναντι 10.000 ευρώ της αρχικής διάταξης) και θα μειώνεται κατά 1% ανά 1.000 ευρώ, ώστε να μηδενιστεί για εισοδήματα άνω των 58.000 ευρώ. Δηλαδή σε εισόδημα 20.000 ευρώ η έκπτωση θα είναι 42%, για τα 30.000 ευρώ στο 32%, έως ότου πέσει στο 5% για τα των 58.000 ευρώ. Για μεγαλύτερα εισοδήματα δεν προβλέπεται έκπτωση.Η σχετική διάταξη προβλέπει επίσης ότι οι εκπτώσεις θα ισχύουν και για στους κάτω της 5ετίας αυτοαπασχολούμενους που υπάγονται σε ευνοϊκό καθεστώς ( 14% για τρία χρόνια και 17% για τα υπόλοιπα δύο αντί 20%). Προϋπόθεση, το καθαρό φορολογητέο εισόδημα από την ασκούμενη δραστηριότητα τους κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος να είναι άνω των 5616 ευρώ . Ειδικά γι΄αυτήν την κατηγορία η προσαρμογή ύψους 50% εφαρμόζεται στις περιπτώσεις που το φορολογητέο εισόδημα ανέρχεται μεταξύ 5616 και 10.000 ευρώ.Αύξηση εισφορών σταδιακά κατά 20% έως το 2022 προβλέπει για τους αγρότες Ειδικότερα, σύμφωνα με το νομοσχέδιο, το ύψος της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς αυξάνεται ως εξής: Από 1.7.2015 έως 31.12.2016 το ύψος της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς κλάδου κύριας σύνταξης αυξάνεται κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες και διαμορφώνεται σε ποσοστό 10%, επί των υφισταμένων κατά την δημοσίευση του νόμου ασφαλιστικών κατηγοριών.Από 1.1.2017 και εφεξής οι υφιστάμενες ασφαλιστικές κατηγορίεςκαταργούνται και το ποσό της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράςυπολογίζεται ως ποσοστό επί του φορολογητέου εισοδήματος, αναγόμενο σε μηνιαία βάση. Το κατώτατο ασφαλιστέο μηνιαίο εισόδημα ορίζεται ως το ποσό που αναλογεί στο 70% του εκάστοτε προβλεπόμενου κατώτατου βασικού μισθού άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών.Από 1.1.2017 και έως 31.12.2017 το ποσοστό των μηνιαίων ασφαλιστικών εισφορών επί του φορολογητέου εισοδήματοςδιαμορφώνεται σε 14%. Για το διάστημα από 1.1.2018 και έως 31.12.2018 το ύψος της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς διαμορφώνεται σε ποσοστό 16%, από 1.1.2019 και έως 31.12.2019 αυξάνεται σε ποσοστό 18%, από 1.1.2020 και έως 31.12.2020 διαμορφώνεται σε ποσοστό 19%, από 1.1.2021 και έως 31.12.2021 διαμορφώνεται σε ποσοστό 19.5% και από 1.1.2022 και εντεύθεν διαμορφώνεται στο τελικό ποσοστό 20%.Ακόμη στο 20% του καθαρού εισοδήματος θα αντιστοιχεί και το ποσοστό εισφοράς τσν ελεύθερων επαγγελματιών και των αυτοαπασχολούμενων επιστημόνων.
Εξάλλου στο νομοσχέδιο προβλέπονται και τα εξης:
- Σταδιακή κατάργηση του ΕΚΑΣ μέχρι 31/12/2019 για 370.000 χαμηλοσυνταξιούχους και μάλιστα με επιτάχυνση των ρυθμών κατάργησης( για το 2016, με βάση τα νέα εισοδηματικά κριτήρια μειώνεται το 20% των δικαιούχων, ενώ για το 2017 και έως το 2019, ο τρόπος θα καθοριστεί με υπουργική απόφαση)
-- -Τα εφάπαξ περιορίζονται κατά 20%.Τα μερίσματα του Μετοχικού Ταμείου (ΜΤΠΥ) κατά 32%
---- Κατάργηση συντάξεων λόγω Θανάτου (χηρείας) για τους δικαιούχους κάτω των 55 ετών, που σήμερα είναι το 19,5% των 402.353 συνταξιούχων χηρείας.
--Ολα τα ταμεία κύριας ασφάλισης - και ο ΟΓΑ - εντάσσονται στον Ενιαίο Φορέα (ΕΦΚΑ).
-Μέχρι 31.12.2018, το ανώτατο όριο καταβολής ατομικής μηνιαίας σύνταξης δεν μπορεί να υπερβαίνει το εξαπλάσιο του πλήρους ποσού της εθνικής σύνταξης, δηλαδή 2.304 ευρώ. Για τις περιπτώσεις όπου υπάρχει άθροισμα συντάξεων, αυτό δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 3.072 ευρώ.
-Τίθεται κατώτατο και ανώτατο όριο στην προσωρινή σύνταξη (384 ευρώ - 768 ευρώ).
--Σε περίπτωση που οι συνταξιούχοι αναλαμβάνουν εργασία ή αποκτούν ιδιότητα ή δραστηριότητα που υπάγεται υποχρεωτικά στην ασφάλιση του ΕΦΚΑ, οι ακαθάριστες συντάξεις, κύριες και επικουρικές, καταβάλλονται μειωμένες σε ποσοστό 60% για όσο διάστημα ο συνταξιούχος συνεχίζει να απασχολείται.
01:54:13
2016-04-20