Του Ηλία Γεωργάκη

Η απελευθέρωση των ομαδικών  απολύσεων,η πλήρης αναδιάρθρωση της λειτουργίας των συνδικαλιστικών οργανώσεων, η αυστηροποίηση του νομοθετικού πλαισίου για τον τρόπο λήψης της απόφασης των απεργιακών κινητοποιήσεων (δηλαδή να γίνεται δυσκολότερη η προκήρυξη απεργίας),οι συλλογικές διαπραγματεύσεις καθώς και  ο τρόπος υπολογισμού του κατώτατου μισθού θα είναι τα 5 θέματα-φωτιά που θα απασχολήσουν τη διαπραγμάτευση  με τους θεσμούς η οποία ξεκινήσει το Σεπτέμβριο  για την αγορά εργασίας( βασικό θέμα της δεύτερης αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος ).

Η διαπραγμάτευση για τα εργασιακά  θα εξελιχθεί σε ένα εξαιρετικά δύσκολο για τη χώρα μας  περιβάλλον  αφού στις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες είναι σε εξέλιξη μια σειρά αντεργατικών  νομοθετικών  παρεμβάσεων σε ένα τοπίο όπου:

-Μειώνεται ο ρόλος της πλήρους και σταθερής απασχόλησης υπέρ των ευέλικτων σχέσεων εργασίας,

--- εφαρμόζονται μέτρα που διευκολύνουν τις απολύσεις,

--θεσμοθετούνται μέτρα που μειώνουν τον εργάσιμο χρόνο και τα ωράρια

---διαμορφώνουν χαμηλότερους μισθούς εκτός συλλογικών συμβάσεων

--προωθούνται μέτρα σύγκλισης ιδιωτικού και δημόσιου τομέα και στις εργασιακές σχέσεις.

1.ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΣΕΙΣ: ο ΔΝΤ αναμένεται να επαναφέρει την πάγια αξίωσή του για απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων με νόμο, ενώ οι εκπρόσωποι της Ε.Ε. θα ζητήσουν την ευθυγράμμιση με τις βέλτιστες πρακτικές, οι οποίες, ωστόσο, διευκολύνουν τις απολύσεις.Το θέμα των ομαδικών απολύσεων ανακινήθηκε πρόσφατα μετά την εισήγηση του Γενικού Εισαγγελέα Νιλς Βαλ, ο οποίος επισημαίνει ότι οι οι απαιτήσεις της ελληνικής νομοθεσίας του 1983 που θέλουν από τους εργοδότες να λαμβάνουν διοικητική έγκριση πριν από μία ομαδική απόλυση - έγκριση που εξαρτάται από τις συνθήκες της αγοράς εργασίας, την κατάσταση της επιχείρησης και το συμφέρον της εθνικής οικονομίας- δεν συνάδουν με το ευρωπαϊκό πλαίσιο. Βάσει του νόμου που ισχύει σήμερα, ομαδικές απολύσεις θεωρούνται όσες γίνονται από επιχειρήσεις που απασχολούν περισσότερους από 20 εργαζόμενους, για λόγους που δεν αφορούν το πρόσωπο των απολυομένων. Σύμφωνα με το άρθρο 74 του Ν.3863/2010, με το οποίο τροποποιήθηκαν οι προβλέψεις του νόμου 1387/1983, το όριο που οι απολύσεις θεωρούνται ομαδικές είναι:

α) Μέχρι 6 εργαζόμενους, προκειμένου για επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις που στην αρχή του μήνα απασχολούν από 20 έως 150 εργαζόμενους.

β) Σε ποσοστό 5% του προσωπικού και μέχρι 30 εργαζόμενους για τις επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις που απασχολούν περισσότερους από 150 εργαζόμενους.

Για να προσδιοριστεί ο αριθμός του προσωπικού λαμβάνεται υπόψη το σύνολο του προσωπικού τόσο στο κεντρικό όσο και στα τυχόν υποκαταστήματα.

Μέχρι το Γενάρη του 2014, όταν μια επιχείρηση ήθελε να υπερβεί τα παραπάνω νόμιμα όρια των απολύσεων, κατέθετε σχετικό αίτημα στο υπουργείο Εργασίας και υπεύθυνος να αποφασίσει ήταν ο ίδιος ο υπουργός.Η κατάσταση άλλαξε επί συγκυβέρνησης ΝΔ - ΠΑΣΟΚ οπου  η τοτε  κυβέρνηση διαμόρφωσε ένα καινούριο ρυθμιστικό πλαίσιο για τις ομαδικές απολύσεις, απαλλάσσοντας τον εκάστοτε υπουργό να αποφασίζει αυτός για το αν θα επιτραπούν σε μια επιχείρηση ή όχι.Συγκεκριμένα, στις 22/1/2014, συνήλθε το Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας (ΑΣΕ), το οποίο - σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση - επανακαθόρισε το περιεχόμενο του φακέλου που πρέπει να υποβάλλουν οι επιχειρήσεις, ώστε να διαμορφώνεται «ασφαλής και τεκμηριωμένη γνώμη κατά τη διαδικασία εξέτασης αιτημάτων για ομαδικές απολύσεις`.

Θα πρεπει να επισημανθεί  ότι σε καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν προβλέπεται υπουργικό «βέτο» σε ομαδικές απολύσεις ενώ μόνο στην Ολλανδία ζητείται προηγούμενη έγκριση από την περιφερειακή υπηρεσία απασχόλησης (UWV) η οποία, ωστόσο, εφαρμόζει την «ουσία» της ευρωπαϊκής οδηγίας 98/59/ΕΚ και των διεθνών συμβάσεων, επιβάλλοντας στον εργοδότη ακόμη και την υποχρέωση καταβολής επιδομάτων ανεργίας.

2.AΠΕΡΓΙΕΣ_ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ :

Το ΔΝΤ  επιμένει στην αλλαγή του τρόπου λήψης των αποφάσεων για απεργιακές κινητοποιήσεις, ώστε να απαιτείται το 50%+ 1 των μελών του συνδικάτου. Δηλαδή η κήρυξη απεργίας θα προϋποθέτει τη σύγκληση γενικής συνέλευσης και τη συμμετοχή της πλειοψηφίας των εργαζομένων στη λήψη της απόφασης. Μάλιστα το 50%+1 ζητούν να εφαρμοστεί και στην περίπτωση λήψης απεργιακής κινητοποίησης σε επίπεδο επιχείρησης.Ακόμη οι δανειστές επιμένουν στην εξασφάλιση μεγαλύτερου χρόνου προειδοποίησης και υποχρεωτικά στάδια διαβουλεύσεων ανάμεσα στα σωματεία και την εργοδοτική πλευρά πριν την κήρυξη της απεργίας.Επίσης ζητουνται:

• Μείωση των ημερών συνδικαλιστικής άδειας, περιορισμό των αμειβόμενων αδειών στις απολύτως απαραίτητες, καθώς και περιορισμό των προσώπων που δικαιούνται άδειες.

• Δραστική μείωση των ημερών αδικαιολόγητης απουσίας συνδικαλιστή και ευθυγράμμιση με τα ισχύοντα για κάθε εργαζόμενο.

• Δυνατότητα απόλυσης συνδικαλιστών για σπουδαίο λόγο.

• Περιορισμό των συνδικαλιστών που απολαμβάνουν προστασία, κατάργηση της δυνατότητας παροχής προστασίας μέσω του καταστατικού των συνδικαλιστικών οργανώσεων και μείωση του αριθμού των προστατευόμενων ιδρυτικών μελών μιας συνδικαλιστικής οργάνωσης

3.ΚΑΤΩΤΑΤΟΣ ΜΙΣΘΟΣ: Οι θεσμοι απαιτουν  την επανεξέταση του κατώτερου μισθού (θέμα που προωθεί κυρίως το ΔΝΤ) με το σκεπτικό ότι η πτώση των μέσου επιπέδου αμοιβών στις Ελλάδα από τα 1000 ευρώ το 2009 στα 650-700 ευρώ το 2015 φέρνει υο μέσο μισθό κοντά στον κατώτερο δημιουργώντας αντικίνητρο για την απασχόληση.Τονίζεται ότι ο κατώτατος μισθός  αποτελούσε για δεκαετίες αντικείμενο συλλογικής διαπραγμάτευσης μεταξύ της ΓΣΕΕ και των εργοδοτικών οργανώσεων (και καθολικής ισχύος της ΕΓΣΣΕ) και μειώθηκε με νόμο το 2012 κατά 22% έως 32%, από τα 751 ευρώ στα 586,08 για τους άνω των 25 ετών και στα 510,95 ευρώ για τους κάτω των 25 ετών. Σε άλλες χώρες ο κατώτατος μισθός ορίζεται νομοθετικά, ενώ για την Ελλάδα έχει ψηφιστεί να ισχύσει κάτι αντίστοιχο, κατόπιν διαβούλευσης, από την 1/1/2017 (με βάση την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, τα επίπεδα παραγωγικότητας, ανταγωνιστικότητας, της απασχόλησης κ.ά.), χωρίς να είναι βέβαιες οι προσαυξήσεις για τις τριετίες (που έχουν διατηρηθεί «παγωμένες» αλλά παραμένουν στο στόχαστρο) και το επίδομα γάμου.Θεσμοθετημένος εθνικός κατώτατος μισθός, χωρίς επιδόματα και τριετίες, υπάρχει σήμερα σε 22 από τις 28 χώρες - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης ύστερα και από την εισαγωγή του στη Γερμανία (κατώτατο ωρομίσθιο στα 8,50 ευρώ, σταδιακά από το 2015 και πλήρως μέχρι το 2017 με πρόβλεψη ανακαθορισμού του από το 2018).Σε όλες σχεδόν τις χώρες, ωστόσο, η απόφαση για τον καθορισμό του κατώτατου μισθού και ημερομισθίου γίνεται κρατικά και όχι μέσω απ` ευθείας διαπραγματεύσεων των κοινωνικών εταίρων.Θα πρέπει να επισημανθεί ότι  το ΔΝΤ  δεν αποκλείεται να ανοίξει θέμα κατάργησης τριετιών  ακυρώνοντας ουσιαστικά οποιαδήποτε ελπίδα για  ενίσχυση των μισθών στον ιδιωτικό τομέα.Με βάση το μνημόνιο οι τριετίες  παραμένουν «παγωμένες»  τουλάχιστον για 10 χρόνια έως το 2022 μέχρι να πέσει η ανεργία κάτω από το 10%.Ετσι όσοι αμείβονται με το κατώτατο ημερομίσθιο των 586 ευρώ,  για κάθε τριετία εργασιακής εμπειρίας αυξάνεται κατά 58 ευρώ έως τα εννέα έτη και για τους έγγαμους εργαζόμενους, υπάρχει μία επιπλέον  προσαύξηση ύψους 58 ευρώ. Για τα επόμενα χρόνια οι εργαζόμενοι, ακόμα κι αν έχουν δεκαετίες στο επάγγελμά τους  θα  συνεχίσουν να χάνουν 58.61 έως 175.82 ευρώ το μήνα

4.ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Η Κυβέρνηση σχεδιάζει να πετύχει την επαναφορά της επέκτασης των κλαδικών συμβάσεων εφόσον, όμως, τις υπογράφουν συνδικαλιστικές οργανώσεις και εργοδοτικοί φορείς που θα εκπροσωπούν το 51%. Η ευρωπαϊκή πρακτική ενθαρρύνει την αποκέντρωση των συλλογικών διαπραγματεύσεων και την (υπό όρους) επέκταση όσων υπογράφονται σε επίπεδο κλάδου. Στην Ελλάδα κυριαρχούν, πλέον, οι ατομικές (σχεδόν για τους 8 στους 10 εργαζόμενους) και οι επιχειρησιακές συμβάσεις (163 μέσα στο πρώτο 5μηνο) ενώ οι ελάχιστες κλαδικές και ομοιοεπαγγελματικές (μόνο 6 και 3, αντίστοιχα), δεσμεύουν μόνο τα μέλη των εργοδοτικών οργανώσεων που τις υπογράφουν, δημιουργώντας συνθήκες άνισου ανταγωνισμού (και αποχώρησης των εργοδοτών από τις οργανώσεις τους).

5.ΑΝΤΑΠΕΡΓΙΑ(ΛΟΚ ΑΟΥΤ):Παρόλο που κυβέρνηση και  εργοδοτικοί φορείς δηλώνουν την αντίθεση τους στην επαναφορά του λόκ αουτ εν τούτοις το θέμα βρίσκεται στην ατζέντα των συζητήσεων με τους δανειστές. Οι θεσμοί πιέζουν ώστε να ο εργοδότης να μπορεί να λειτουργήσει την επιχείρηση του και σε περίοδο απεργίας των εργαζομένων του, χωρίς να ελέγχεται ποινικά όπως συμβαίνει σήμερα.

Lock out ή ανταπεργία είναι η δυνατότητα που έχει ο εργοδότης κατά τη διάρκεια απεργιών να προχωρά σε απομάκρυνση ή αντικατάσταση του προσωπικού, ή ακόμα και να βάζει ο ίδιος «λουκέτο» στην επιχείρησή του.

16:08:35

2016-06-13